Janien kijkt het nog even aan

Janien komt de coachsalon binnen, ze ziet er goed verzorgd en vrolijk uit.

M: Zo, jij zit goed in je vel!
J: Nee. Niet echt.
M: Nou, goed in de kleding dan, je haar zit mooi, stevige pas..…er komt wel iemand binnen.
J: Nou, momenteel niet zo…..Relatieperikelen.
A: Is het aan of uit?
J: Er speelt wel wat…of de relatie wel is wat het . Ik heb een vriend; Al 6,5 jaar; Twee honden. Leven is mooi samen.
A: Het is over toch?
J: Ik ben opgevoed met idee dat je bij elkaar blijft. En problemen los je op. Mijn ouders zijn ook nog bij elkaar Bij hen was ook niet altijd makkelijk.
M: Nou snel oplossen die problemen, lijkt mij toch? Je wilt toch niet de schande van een mislukte relatie dragen?

J: [kijkt moeilijk] We hebben gepraat, al vele keren en we kijken het nog even aan….
A: Dat vind ik zo mooi aan jou, dat je zo goed kunt praten, en het nog even aankijken. Als je het aankijkt, kijkt het dan ook terug?
J: [glimlach] Ja, dan zie ik het verleden….
A: En nu de toekomst. Die is heel anders toch?
J: Het is de vraag of ik dit wel nóg langer door wil doen…..
M: Ik zou het nog even aankijken..
J: We zijn al twee jaar niet meer intiem geweest met elkaar.
A: [lacht en verbaast] Wat? Weet je zeker dat je een echte man als vriend hebt? Twee jaar niet intiem…is hij impotent of blind? Of heeft hij een minnares!
J:[brede lach]. Nou, dat zeker niet…maar

J: [Na een lange stilte]….Weet je? Er is altijd iemand thuis, we eten samen, liggen samen in bed
A: Maar geen seks. Geen aantrekkingskracht. Jullie zijn gewoon huisgenoten. Net als een studentenhuis. Hebben jullie ook zo’n ranzige keuken, ruzie over wie schoonmaakt, wel samen gezellig eten, maar verder ieder zijn eigen gang….
J: Ja! Zo voelt het eigenlijk wel. We bespreken alle scenario’s, maar hij is kwetsbaar en heeft geen werk.
A: [lief met knipoog] Mooi dat je hem nog zo beschermd….die lieverd, wat zal hij dat fijn vinden.
J: [gefrustreerd en lachend] Ja, ik weet het, hij kan het ook zelf wel…
M: [interrumpeert] Ben jij iemand anders tegengekomen?
J: Ja! Maar hij vond mij niet leuk genoeg. Wel heb ik ervaren hoe het is om weer echt te voelen, dat was heel lang geleden.

A tegen M: Zie je dat ze direct opfleurt? Ik denk dat ze haar vriend na bijna zeven jaar toch gaat verlaten.
M tegen A: Ja, zeven mooie jaren en zeven slechte jaren. Janien wil alleen de mooie jaren. Typisch een dertiger, gaat alle problemen uit de weg, als het even moeilijk wordt is het gedaan. Of ze gaat het nog even aankijken.
J:[geagiteerd] Nee, dat is het niet. We zijn al twee jaar in gesprek, ik vind het moeilijk hem los te laten, maar eerlijk gezegd is het al heel lang niet meer goed.
A: Hoho,  net zei je dat hij kwetsbaar is, dat jullie gezellig eten enzo. Dat ga je toch alsjeblieft niet beëindigen? Hoe moet het dan verder?
M: Ik zou het nog even aankijken….

J: Ik wil hem niet pijn doen en heb ook zijn familie in mijn hart gesloten.
A: Wat ik wel mooi vind, is dat je jezelf opoffert voor de rest…..als een echte strijder ging Janien ten onder.
J: [verdrietig] Het voelt tegen beter weten in…..
A: Dat voelt niet alleen zo, dat is ook zo! Dus jouw gevoel en het feit kloppen. Het is tegen beter weten in Janien!

M: Nu ga je te snel Arno, ik vind dat Janien het nog even moet aankijken, ze zijn pas twee jaar in gesprek, ze moeten het nog minstens een jaar de kans geven. Ik zou het nog even aankijken..…
J:[onderbreekt met luide stem en emotioneel] Nee! Het is gewoon over! Jullie voeren exact het gesprek wat in mijn hoofd ook gebeurt. Maar ik voel dat het over is.
A: Mooi. Dat lijkt me duidelijk. Hoe voelt het?

J: Verdrietig en doodeng. Maar dit is wat ik al lange tijd weet, ik wil verder. Vind het ook op een leuke manier spannend, een nieuwe fase met nieuwe mensen.
M: Ik zou het nog even aankij…
J: [onderbreekt weer, berustend met lach] Nee! Ik ga het niet meer aankijken. Het is voorbij!

Kees zoekt een schouderklop

Kees komt de coachsalon binnen. Goed verzorgd, ongeveer vijftig en vrolijke blik.

M: Hi Kees, goed dat je er bent. Wat is het probleem?
K: Mijn vader
M: Oh, gelukkig, niet je moeder.
K: Nee, zij leeft helaas niet meer.
M: Precies. Dus jouw enige overgebleven ouder is het probleem.
A: Dat vind ik eigenlijk wel echt iets voor jou Kees.
K: Wat? Huh?
A: Dat jouw vader het probleem is. Echt iets voor mannen toch?
K: Ik doe het nooit goed, hij ziet me niet staan…
A: Is hij blind dan? Dan is het logisch toch?
K: [met lach] En doof dan ook. Hij ziet en hoort me niet!
M: Arme man. En dan maak jij hém het probleem? Jij moet je schamen man!
A: Precies, een oude man, heeft zijn vrouw al verloren, en nu ook nog zijn zoon…
K: Als het zo doorgaat wel ja! Ik heb alles geprobeerd, maar het is nooit goed genoeg.
A: Ben jij nog niet volwassen Kees? Is hij je nog steeds aan het opvoeden? Misschien is dat wel nodig.
K: Dat denkt hij wel ja…
M: Ben je getrouwd?
K: Geweest…dat wel.
M: Werk?
K: Beetje los vast, maar het lukt wel.
M: Verslavingen?
K: Af en toe beetje drank…
A: Dus jij bent nog niet volwassen, geen vrouw, geen vaste baan en verslaafd…..ik snap wel dat jouw pa je niet vertrouwd!
K: Moet je ff goed luisteren…..ik heb prachtige dingen bereikt! Mooie projecten gedraaid, prachtige relatie met mijn kinderen en heel succesvol zakelijk geweest, maar hij ziet het niet, zegt er niets over, negeert me….ik voel me soms een kleuter. Het is mooi geweest.
M: Wat heb jij allemaal gedaan om het duidelijk te maken?
K: [fel, geëmotioneerd] Ik ben vaak het gesprek aan gegaan, heb duidelijkheid gevraagd, heb hem met van alles geholpen, zelfs een vader en zoon weekend geïntroduceerd. Speciaal voor hem echt bijzondere cadeaus gekocht. Maar niets…helemaal niets krijg ik terug!
A: [guitig, raakt Kees aan] Snap ik wel….als dit alles is?! Hij is waarschijnlijk rond de zeventig of zo….maar je had hem mee kunnen nemen naar New York, relatietherapie voorstellen, met hem naar Champions League finale, wat voor een waardeloze zoon ben jij en samen naar de …..
K: [Kijkt ons aan, glimlacht, berust en zegt traag] Ik begrijp het….. ik kan hem natuurlijk niet veranderen [stilte]


K: Ik probeer mijn hele leven zijn waardering te krijgen, ik doe er van alles voor zoals jullie horen….en ik wil gewoon goedkeuring ofzo. En daar ben ik zo ongelooflijk hard mee bezig, maar hij is wie zoals hij is, hij ziet het niet of laat het niet blijken….het is oké…

A: [schrikt en staat op] Het is oké?!! De man die jou helemaal niet ziet, niets van zich laat horen terwijl jij hem op alle manieren probeert duidelijk te maken. Wat een verschrikkelijke vader. Het is niet oké!! Hij moet goedkeuring geven!!

K: [kijkt met een droevige glimlach naar Arno]. Nee jongens, het is oké! Ik ben vijftig, hij drie en zeventig en ik verander hem niet meer….Ik stop ermee, hij doet ongetwijfeld ook zijn best…..ik zie hoeveel energie en frustratie het me kost. Ik laat het los.

Hoogleraar in de dop kiest eieren voor haar geld

Eline, een jonge vrouw, komt zelfverzekerd de coachsalon binnen. We zijn vandaag bij een universiteit.

M: Zo! Hallo zeg! Kom verder. Jij hebt er zin in zo te zien. Meestal komen mensen schuchter binnen, maar met jouw zelfvertrouwen is niets mis volgens mij!
E: [grote glimlach] Hallo! Mag ik hier gaan zitten?
M: En je neemt gelijk initiatief ook nog! Tuurlijk jongedame, neem plaats. Zal ik de stoel nog even voor u aanschuiven?
E:[lacht] Nee hoor, sorry. Ik ben soms een beetje direct!
A: En een control freak volgens mij. Ik denk dat jouw probleem is iets met werk of carrière.
E: [verbaasd] eh, hoe weet je…huh, scary..
A: Jij bent ambitieus en weet wat je wilt.
E: Nu dus niet
M: Wat? Hoezo niet, the only way is up! Dat weet je zelf ook wel. Alles moet wijken! The full monty! Erop en erover…
E: [enorme lach]. Ja, dat was het wel altijd…maar..
A: Nee Eline, niet maar, je hebt twee soorten mensen. Dat weet jij ook. Succesvolle mensen en sukkels. En waar hoor jij bij?
E: Ik ben inderdaad heel erg carrieregericht en best wel succesvol.
A: Nou, gewoon doorgaan dus. Wat is eigenlijk het probleem?
E: Nu ben ik universitair onderzoeker en kan doorstromen naar een hogere functie en…
M: Doen! Lijkt me logisch. [doet een dansje en zingt] The only way is up
E: Vorig jaar dacht ik dat ook nog, maar….
A: Hou oud ben je?
E: Tweeëndertig
A: Eierstokkenprotest?
E: [heel harde lach]. Nee, echt niet! Kinderen zijn geen dilemma!
A: Gelukkig, die zitten je carriere ook alleen maar in de weg. Fijn!
E: Nee, dat is het echt niet….maar met die nieuwe functie komen ook allerlei managementtaken en er is heel veel gedoe in het team
M: Doe je aan sport?
E: Ja, boksen, roeien en hardlopen.
A: Ook vol gas dus toch? Hard! Rammen. Afzien. Je bent ook te jong om nu al te genieten..
E: Ik geniet echt van mijn werk!
A: Ja, nog wel ja. Maar je bent nog niet aan de top. Je bent nog maar universitair onderzoeker, hoeveel stappen nog naar het hoogleraarschap?
E: [verzacht]. Nou, ik twijfel sinds een jaar. Het is wel heel veel gedoe waar ik geen zin in heb, ik vind de inhoud fantastisch, maar de rest…
M: Werd je ook geboren als een steen? Zo hard en kil. Dodelijk ambitieus? Was je vroeger wel aaibaar? Of durfden je ouders je niet eens vast te pakken…
E: [stil]…..
A: Wij zijn blij met de geboorte van Eline, maar zacht is ze niet, ze kon direct lopen, zette de eerste stap naar de top.
M: Eigenlijk denk ik dat ze niet echt ambitieus is, vermoedelijk max vijftig uur per week en de weekenden gewoon vrij toch?
E: [glimlach, traag]. Ja, de weekenden heerlijk vrij. En dat…

A: Volgens mijn heb je behoefte om te vertragen.
E: [verzacht] Ja…..ja…[lieve stem]
A: Hé, ik hoor een aaibare Eline. Hallo aaibare Eline, hoe gaat het met jou?
E: [hele diepe zucht]………eigenlijk voel ik al wat ik moet doen, mijn intuïtie zegt al een tijdje dat ik die baan niet moet nemen…..ik voel ook de rust als ik het zo uitspreek.
M: Ja, hoho! En jou carrière dan? Je bent er bijna, ik zou toch gas geven. Jouw collega’s zeggen het vast ook, zo’n kans krijg je nooit meer. Over vijf jaar komt er weer zoiets vrij en ben je te  oud. Dat weet je zelf ook!
E: [rustig, vertrouwen]. Nee. Ik ga het niet doen! Echt niet, het is nu zo duidelijk………….[lange stilte en bijna dromerig]. Jeetje jongens….ik heb gewoon gekozen!
A: Gefeliciteerd Eline!
M: [plagerig] Jammer voor de universiteit, deze hoogleraar in de dop zou de studenten echt verder brengen…

E: [beduusd] Ik ben er écht uit jongens. Dank jullie wel!

Arme Simon, manager van tien dames…

Simon komt de coachsalon binnen. Midden dertig en vrolijke kop.

M: Wat is het probleem
S: Ik ben sinds kort leidinggevende van een team van 10 dames en…..
A: [staat op, luid] Wat!!! Tien dames?? Waar is de elfde?
S: Huh?!
A: Die ben jij toch? Dus jij bent de enige man in een dameselftal!!
M: Dan weet ik wel wat het probleem is!
S: [verbaasd] Ok?
M: Ja, ze snappen jou niet, Mars en Venus. Vrouwen en cycli.
A: Ben je gedwongen?
S: Hoezo?!
A: Tien dames!!!! Krijg je heel veel betaald of ben je gedwongen?
S: Nou, het leek me leuk….
A: [met lach] Ja, ja, gedwongen dus. Arme Simon. Maar wat is nou het probleem?
S: Ze hebben het lastig deze Coronatijd, en de vergadering escaleerde…
A: Je begint op een vrouw te lijken Simon. We stellen je een vraag en je geeft geen antwoord. Nog één keer. Wat is het probleem?

S: [Harde lach]. Ja man…pff die vrouwen, man man…
M: Je roept twee keer een man voor hulp…man man. Je hebt meer mannelijkheid nodig. Paar vrouwen eruit en mannen erin. Dus wat is het probleem?
S: Ik vind het lastig de verbinding te maken, één op één lukt het goed. Maar het team niet.
M: En wat is daarvan het probleem?
S: Mijn stijl en wens is harmonie…maar dat lukt niet
A:[keihard te lachen] Simon, tien vrouwen en harmonie…..[lacht]
S: Ja maar…
A: Je ligt op de pijnbank, ze testen je uit, ze moeten je niet, TIEN WIJVEN en Simon.
M: Leuke titel voor een boek: De tien vrouwen van Simon.
S: Ik doe zou mijn best om de harmonie….

A: [slappe lach] ……Simon begint te lachen, Martijn begint te lachen….Simon…met….tien…vrouwen…..harmonie…….

S:[probeert weer] maar hoe moet ik …..
A:[weer lach] Simon…stop!
S: Maar ik voel me gewoon geen onderdeel….
M: Misschien moet je ook één week per maand chagrijnig doen ofzo….cyclus
S: [met lach] Ik vind het lastig om het team te leiden.
A: Heb je dat al eens benoemd?
S: Nee, ik wil niet dat het escaleert
M: Terecht! Jij bent de baas. Je moet het wel weten toch? Anders escaleert het alleen maar…
A: Dus jij komt met oplossingen, koers alleen het werkt niet….zoiets?
S: Ja! Maar het komt niet binnen ofzo……en ik denk dat ik…..en alles via ZOOM is ook ingewikkeld..

A: Ik denk dat je gewoon niet geschikt bent als manager! Je kunt ze niet leiden toch?
S: Jawel!
M: Maar het werkt toch niet?!
S: Ik durf me niet echt kwetsbaar op te stellen….
A: [luid, veel gebaren en knipoog]Jij als echte narcist, keiharde leider…..snap ik. Nieuw type leiderschap met luisterend oor…geneuzel eerste klas, kul!!. [slaat met vuist hard de stoel] BAM! Nu luisteren jullie! Ik heb de koers én de oplossing.
S: [grote lach]Nee, zo ben ik helemaal niet. zo wil ik het ook niet. Maar ik snap wel wat jullie bedoelen: ik doe precies wat ik niet wil, namelijk afstandelijk proberen keuzes te maken en oplossingen bieden…
M: Zoals een échte man doet!
S: Ik wil me eerlijker en opener laten zien.
M: Ben je gék geworden! Niet doen. Ze vreten je op!
S: Yeah right. Ik snap het mannen. Ik ga stoppen met het oplossen en dat benoemen. In het volgende overleg!


Ongewenst op papa’s begrafenis.

Edwin komt de coachsalon binnen. Het voelt ‘zwaar’

M: Kom zitten kerel. En vertel direct wat je probleem is. We hebben niet veel tijd.
E: Het is best wel een ingewikkeld probleem.
M: Ok. Voor de draad ermee. Hoe sneller we op de kern zitten, hoe sneller we het kunnen wegnemen.
E: Ja, het is best wel ingewikkeld…euh. Een collega van mij is eruit gewerkt en heeft het daar moeilijk mee….
M: Jammer voor hem
E: Ja, en mijn zus zit in een vechtscheiding
M: Jammer voor haar
E: Ik wil ze graag steunen maar het gaat soms te ver. Ik slaap er slecht van.
A: Je bent heel goed in het overnemen van andermans problemen! Mooi!
E: En het is een olievlek. Iedereen komt maar naar mij toe en ik…
M: Je kunt er ook een eigen probleem tegenoverstellen. Of heb jij niet echt een probleem?
E: Ja ook nog. Maar dat is nog ingewikkelder.
A: [wrijft in zijn handen]Top! We zijn heel goed in ingewikkelde problemen! Nu al zin in!
M: [zucht en kijkt ongeduldig op horloge] We hebben al drie minuten besteed aan problemen van anderen. Nog maar tien minuten voor jouw eigen probleem. Vertel het ingewikkelde probleem zo kort mogelijk.
E: [na stilte en geëmotioneerd] Mijn vader is kortgeleden overleden en ik was niet welkom op zijn begrafenis.
M: Heb je wel afscheid kunnen nemen?
E: Niet bij leven.
M: Ben je wel op de begrafenis geweest?
E: Ja. Maar het was niet te doen. Zoveel spanning en ontkenning van mij en mijn gezin.
M: Hoe zwaar was het?
E: Verschrikkelijk. Heel zwaar. Ook voor mijn zus, die was ook niet welkom. Het was zo kut. Niet normaal.
A: Heb je wel afgerond met je vader? Met het overlijden?
E: Nee we zitten er nog midden in. Erfenis, ingewikkeld. We zijn ook nog onterfd maar hebben wel recht op kindsdeel.
M: Complimenten Edwin!
E: [verbaasd]. Waarmee?
M: Nou, het is inderdaad een ingewikkeld probleem…maar wat is eigenlijk precies het probleem? De begrafenis is al geweest, dus dat is een feit. Wat is het probleem dan ook alweer?
E: Nou ja..euh.
A: Precies, je weet het niet. Dus misschien is het wel niet echt een probleem. Maar ben je teleurgesteld dat anderen jou nu in de steek laten. Jij die altijd iedereen helpt. En ik snap wel dat je bent onterfd, je bent niet welkom op de begrafenis, maar gaat toch. Lekker dan! Ben je altijd zo tegendraads?
E:  Nee. Integendeel.
M: Is het afgerond? De relatie met je vader? Zou je nog iets willen doen om goed afscheid te nemen?  
E: In overleg met de begrafenisondernemer hebben we wel stiekem een brief in de kist kunnen smokkelen.
A: Boefje! Stiekem.
E: [grote glimlach]Ja, dat had mijn vader mooi gevonden, als hij het zou weten.
M: Wat zou je nog willen doen voor je vader? Of voor jezelf?
E: We zijn bezig met een levensboek voor hem…….. Maar een eigen ceremonie zou wel mooi zijn!
[Edwin gaat in gedachten]
M: Waar ga je de ceremonie doen?
E: In ouderlijk huis kan niet, is ingewikkeld. Maar in Zwolle zou mooi zijn. Daar zijn we heel gelukkig geweest.
M: Mooi, wanneer ga je dat doen?
E: De komende vakantieperiode zou kunnen. Dan heb ik nog even tijd om het te regelen
M: Mooi, Zwolle in de vakantieperiode. Wie ga je uitnodigen?
E: Mijn gezin met aanhang en ook mijn zus met haar zoons. [Weer in gedachten, opgelucht en glimlach]
A: Ik zie dat je de ceremonie al aan het uitdenken bent, toch?
E: [vrolijk] Ja! Ik zie het helemaal voor me en weet exact hoe ik het wil. Dit is precies wat ik nodig had.

Na deze sessie kijken we elkaar aan. Wow, dit was best heftig. Maar te gek hoe we Edwin in beweging hebben gekregen. Waardevol!

Een begrafenisspeech voor Elise

Elise is vrolijke dame die kordaat de coachsalon binnen stapt, ze is op advies van een collega bij ons gekomen.

A: Wat is het probleem?
E: Ik heb eigenlijk niet iets…
A: Nou, dan zijn we klaar. Zullen we het over de vakantie hebben?
E: Ja, ook niet. Maar ik weet het niet precies.
A: Wat voor werk doe je?
E: Ik werk op de afdeling support in dit ziekenhuis
A: Dus je bent een ondersteuner.
E: Ja…
A: Maar dat is niet het ding toch?
E: Nou, er zijn collega’s die….
M: [onderbreekt] Ja wacht eens even! Je hebt geen probleem toch? Dus ga je niet over je collega’s beginnen.
E: [begint nerveus te giechelen] Getver
A: Dus wat is nu het probleem? Is het je relatie?
E: [meer gegiechel]….nee ook niet.
A: Daarin ben je ook de ondersteuner toch? Jouw partner heeft jou heel hard nodig
E:[grote lach] nou en of, die vergeet alles en als ik…
M:[onderbreekt] Eerst jouw collega’s en nu jouw man! Is het een keer afgelopen?
A: Dus jouw collega’s hebben een probleem, jouw man heeft een probleem en jij lekker niet! Top!
E: Ja, getver…ik weet het gewoon niet helemaal…

M: Weet je Elise? Ik heb het gevoel dat jij helemaal nooit voor jouzelf kiest!
A: Als jij niemand kunt ondersteunen dan BEN je niemand.
M: Ik voel een begrafenisspeech aankomen…
A: [gaat voor Elise staan en spreekt plechtig]. We zijn hier samengekomen om afscheid te nemen van Elise. Ze koos altijd voor anderen en als er niemand was om te ondersteunen, wie was ze dan eigenlijk? Had ze een eigen leven? Had ze dromen? We moeten het vragen aan iedereen die ze heeft ondersteund. Maar dat gaat helaas niet, want die zijn allemaal omgevallen nu ze er niet meer is….
E: Oh gadverdamme!! Wat erg! Dit denk ik wel eens! Die mensen kunnen toch hun eigen leven wel leiden.
A: Dus Elise, wat is JOUW probleem?
E: Dit WIL ik helemaal niet. Ik wil helemaal niet over mijzelf praten. Dat is toch niet zo belangrijk? Ik wil het liever over anderen hebben…
M: Ook mooi voor in de speech….Elise vond zichzelf niet belangrijk. Haar leven stond helemaal in dienst van anderen….ze was eigenlijk de Twentse moeder Theresa. Moge ze in vrede rusten…
E: [nerveuze giechel]. Ik wil dit niet horen! Maar het klopt wel. Hoe doen jullie dit…?
A: Dus wat is JOUW probleem?
E: [timide in de stoel] Ik kies nooit voor mijzelf.
A: Maar dat is fantastisch! En ook logisch. Anderen zijn natuurlijk veel belangrijker; jij staat in dienst van de rest. Bovendien, wie zit er nou op jouw problemen te wachten? Die los jij zelf wel op toch, net als alle problemen van anderen…
E:[bijna schuchter] Maar dat is het natuurlijk precies. Ik los alle problemen om mij heen op. Maar mijn eigen problemen…
M:[geschokt] Problemen? Dus meer dan ééntje? Je komt binnen zonder probleem en nu heb je ineens meerdere? Ik raak helemaal in de war!
E: Ik zou heel graag meer ruimte voor mezelf hebben.
M: Ja, dat willen we allemaal. Meer ruimte. Maar jij toch niet? Jij hebt dat toch niet echt nodig? Anderen hebben dat nodig, maar de Twentse moeder Theresa moet anderen helpen en ondersteunen.
A: Dus Elise, wat ga jij voor jouzelf doen! Wandelen misschien? Helemaal alleen?
E: Zoiets lijkt me heerlijk ,maar de komende wordt heel lastig. Het is druk op mijn werk, mijn partner start met een nieuwe baan en mijn moeder gaat naar een verzorgingstehuis. Dus die verhuizing moet…
M: [staat op en zegt boos] Ik ben klaar met je Elise. Met heel veel moeite trekken we een probleem uit jou en dat blijkt ook nog een schot in de roos te zijn. Dan komen we ook nog eens met een oplossing waar je helemaal blij van wordt. En dan begin je te wauwelen waarom dat niet kan….weet je: wij stoppen ermee!
E: Nee! Niet! Het helpt! Ik wil echt…[Elise valt stil en wij doen dat ook]

E: [na een lange stilte] Jeetje jongens, wat ik ben echt in mijn kern geraakt. Ik hou mezelf continu voor de gek, maak me druk om anderen en kom niet aan mijzelf toe. En dat lijk ik prima te vinden. Ik wuif het altijd maar weg. Jeetje! Wat komt dit binnen zeg…[Elise lijkt beetje verdoofd]

M: [schuift stoel beetje naar voren en praat op zachte toon] Weet Elise…ik geloof je niet! Volgens mij neem je ons in de maling en ga je helemaal niets veranderen!
A: [schuift stoel ook iets naar voren] Ik ben bang dat het bij woorden blijft…..
E: [gaat rechtop zitten en kijkt ons vastberaden aan]. Ik ga het WEL doen! Ik ga WEL die ruimte voor mezelf maken. Ik heb al eens in mijn eentje een vijfdaagse trektocht gemaakt. Ik kan dat! Het was heerlijk. Dat ga ik weer doen.
M en A: Ja, ja….tuurlijk joh. Je denkt toch niet dat wij dat……
E: [vol overtuiging] ECHT!
A: Ok, we gaan het opschrijven. We hebben een contract voor je.
E:[begint keihard te lachen]. Kom maar op! Ik ga in november een week lang alleen wandelen net zoals eerder! Heerlijk…

De stiekem jaloerse moeder

Beatrijs komt binnen. Verzorgd, vrolijk en opgewekt.

M: Als ik jou zie, zie ik veel vrolijkheid. Dus een echt groot probleem zal het niet zijn.
B: Ik dacht, welk probleem moet ik meenemen.
M: Nooit doen.
B: Het gaat over mijn dochter. Die oudste zit in de brugklas op school in Rotterdam. We maken ons zorgen om haar.
M: Dat lijkt me geen probleem toch?
B: Ze zit veel thuis, op haar kamer. In Coronatijd
A: Hoe is het met haar?
B: Wisselend. Laatst in huilen uitgebarsten, ellendige Corona.
M: Maar wat is dan voor jou het probleem?
B: Ik wil haar helpen, maar we mogen haar niet helpen.
A: Dus opgelost.
M: Je bent toch haar moeder?
B: Ja, maar ze wil het zelf doen?
A: Is ze verstandig?
B: Ja
A: Kan ze het zelf oplossen?
B: Nee!
M: Dus dan is het jouw taak om dat te doen, toch?
B: Nou, nee…
M: Huh, maar wat is dat het probleem?
B:[diepe zucht] We hebben stiekem contact opgenomen met haar mentor. Achter haar rug om. Ze was zo boos….
M: Ja, terecht toch? [hele diepe zucht] Zijn jullie zulke ouders…
B: Ja, dat wel, maar we willen het toch doen…Ze zei: ‘Ik haat jullie!’
A: Goed zo! Ze heeft een eigen wil. Dat vind ik wel mooi voor een meisje van dertien. Sterk!
B: [terneergeslagen] Het is zo moeilijk om de balans te vinden tussen los laten en ondersteunen.
M: Nog één stap terug…..jij maakt je dus zorgen. Hoe heb je haar dat verteld?
B: Niet in de goede volgorde achteraf…
A: Nee, eerst stiekem de mentor bellen en dan zeggen dat je je zorgen maakt….lekker handig Bea! Wat een stiekeme moeder ben jij!
B: [emotioneel] Ik probeer haar uit te leggen dat ik me zorgen maak.
A: Dus jij bemoeit je met haar problemen. Irritant toch?

M: Wat is de kern? Waar ben je het meest bang voor?
B: [bijna fluisterend] Dat ze ons niets meer vertelt. Niets meer met ons wil delen
M: En is dat zo?
B: Nee, ze vertelt ons wel allerlei dingen.
M&A: OOOOhhhh. Dus het valt wel mee!

A: Heb jij aan haar verteld dat je bang bent dat ze uit verbinding gaat?
B: Nee…
A: Jij vertelt niet tegen je dochter…en zij vertelt niet tegen jou. Zo moeder zo dochter, toch? Dus beide eigenwijs, toch? Wel eerlijk.
M: Dus ze lijkt op jou…..
B: [klaart zichtbaar op] Ja….eigenlijk wel.
M: En jij bent goed terecht gekomen toch?
B: [vrolijk] Ja!
A: En dingen gedaan die heel stom zijn, toch? Vertel eens wat is het stomste dat je ooit hebt gedaan?
B: [verlegen] uh..
M: Ok, nog één keer….wat is nu precies het probleem?
B: [lacht vrolijk] Dat ik eigenwijs ben!
A: Vind je het ook een beetje leuk hoe ze reageert?
B: Nee, niet leuk! Maar aan de andere kant wel mooi dat ze zichzelf durft te zijn.

A tegen M: Martijn, weet je wat ik denk?  Ze vind het gewoon lastig haar los te laten. Haar moederhart breekt een beetje. Haar kleine lieve dochter wordt groot.
B: [fluisterend] ja, misschien is dat het ook wel.
M: Wil je haar niet té graag een volwassen en verstandig leven laten leiden?
A: Ze is tenslotte al dertien.
M: Wat is het stomste dat jij ooit gedaan hebt? Kom op!
B: [Lacht nerveus] ….weet ik echt niet…ik was best wel braaf.
A: Ooh, ze lijkt toch niet op je.
M: Ben je jaloers?
B: [openbaring, verbaasd]…uh, ja, eigenlijk wel misschien. Ik had wel wat tegendraads willen zijn.
A: Dus wat is nu ook alweer het probleem?
B: [lacht] Ja, ze is echt een prachtmeid met lef! Ze komt er wel!
A: Wat zeg je nou?
B: Ja, ze komt er wel. Ik moet me niet zoveel zorgen maken; dat is niet nodig. Met haar mooie eigenwijze stijl komt ze er echt!
A: Wat zou je nu tegen haar zeggen?
B: Dat ze het goed doet, dat ik trots op haar ben en dat ze zichzelf mag zijn….[tranen]
M: Wat raakt je nu zo?
B: Ze staat nu zo dichtbij…ik weet het niet.
M: Wat zou je het liefst met haar doen….wat goed voor jou is? Wat heb jij nodig?

B: Ik zou wat meer afstand willen nemen…[tranen]. Haar haar eigen gang laten gaan en geen oordeel direct klaar hebben. Dat heb ik ook nodig. Het lijkt wel of ik mijzelf verstik. Als ik haar ruimte geef krijg ik zelf ook meer ruimte. [stilte….Beatrijs haalt opgelucht adem en kijkt ons aan]

B: Jeetje, wat me echt raakte is dat ik jaloers op haar ben en ook dat ik zelf meer ruimte nodig heb. Dat had ik echt niet in beeld. Dank jullie wel mannen. Ik ga ruimte maken!

Jorrit legt een rookgordijn

Jorrit stapt binnen. Met een gezellige Brabantse tongval groet hij ons. We gokken een echte reclameman.

A: Zo gezellig Jorrit! Hoe is het leven!
J: Goed goed.
A:En werk? Volgens mij ben jij een reclameman ofzo. Mooie hippe kleding, kek sjaaltje en goede schoenen.
J: Ja zoiets, ik ben hier de commercieel directeur.
A: Mooi. Hier zit dus een commercieel directeur die een dubbelgoed leven heeft.
J: Huh, dubbelgoed??
A: Ja, ik vroeg net hoe het leven was en toen zij je goed goed…
J: [lacht] ah ja ja.
A: Nu doe je het weer. Je zeg ja ja. Dus twee keer ja. Leid je een dubbelleven ofzo?
J: [mond valt open van verbazing] Wat bedoel je, ah, nu je het zo zegt, misschien wel eigenlijk….
M: We hebben er weer eentje! Commerciële mensen leiden heel vaak een dubbelleven, wist je dat? Mooi aan de buitenkant, maar beroerd van binnen. Typisch…
J: Nou, beroerd van binnen is het niet helemaal…
A: Maar wel een beetje toch? Wat is eigenlijk jouw probleem? Of waarschijnlijk heb je er ook twee.
J: Waren het er maar twee, pfff.
M: Dat krijg je met zo’n dubbelleven. Je moet alles onthouden, wie heb je wat verteld, niet vergeten je telefoon op te schonen voordat ze meekijkt etc
A: Ik weet het, je hebt een geheime relatie.
J: [Lacht] Nee….die is gelukkig over!
M: Dat scheelt een heleboel gezeur. Mooi.
A: Je drinkt stiekem op je werk.
J: Nou, je bent wel warm.
A: Andere verslaving dus….en je vrouw weet het niet.
J: Mijn vriendin weet het inderdaad niet.
M: Seks verslaving?
A: Nee, dat had zijn vriendin wel gemerkt…wel jammer trouwens.
M: Gokverslaving?
J: Nee, ook niet…
A: ROKER, je bent een stiekeme roker….Ha!
M: Maar dat is natuurlijk helemaal geen probleem toch? Hier zit een man van rond de vijftig, commercieel directeur en die maakt zich zorgen dat hij stiekem rookt. Tsss. Is dat alles?
J: Ik vind er wel wat van….
A: Ja, ik vind er ook wel wat van. Maar wat is het probleem? Ik vind het eigenlijk wel mooi, past ook bij je imago van een beetje sneaky salesman. Je lijkt ook wel een beetje op de Marlboro-man eigenlijk. Rookgordijnen is jouw specialisme en vak. Eigenlijk ben je een vakman.
J: Dat ik rook is tot daar aan toe, maar stiekem..
M: Blijf je wel jong bij. Als puber deed je dat ook toch? Stiekem roken, drinken en porno kijken.
A: Jammer dat het eigenlijk geen seks verslaving is vind ik, niet Martijn? Die hebben we niet zo vaak hier.
M: Wat voor merk rook je?
J: Camel.
A: Dat zou ik ook stiekem doen. Gadverdamme! Ook nog een merk van niks. Dus wat is het probleem Jorrit. Je rookt Camel, tuurlijk stiekem. Who cares. Vindt je vriendin het niet lekker? Haar probleem toch?
J: Ik ben sinds een half jaar weer begonnen. Ik was vijf jaar gestopt.
A: Nou en….dan ga je toch weer stoppen?
J: Dat wil ik liefst wel.
A: En dan ga je gewoon een fatsoenlijk merk roken. Marlboro of Lucky Strike ofzo. Of zo’n elektronische sigaret. Dat vind ik wel bij jou passen!
J:[lacht] Nee jongens, ik wil echt stoppen.
M: Ik zeg doen!
J: Ik weet niet hoe?
M: Nee, ik zou het ook niet weten. Lijkt me eigenlijk ook onmogelijk om te stoppen. Hoe zou dat moeten dan? Heel ingewikkeld…..hmmmm
J: Tuurlijk weet ik ook wel dat er allerlei mogelijkheden zijn en zo, maar waar te beginnen?
M: Tja, ingewikkeld. Heel complex. Waar zou je moeten beginnen als je wilt stoppen met roken, Arno weet jij het?
A: Geen idee man, ik denk dat het eigenlijk niet mogelijk is. En dan op feestjes en zo. Maar hij rookt stiekem, ingewikkeld en heel complex
J: [lacht voluit]. Ik zit mezelf gewoon voor de gek te houden natuurlijk, ik verschuil me.
M: Nee Jorrit, dit is echt veel moeilijker dan je nu zegt, denk er niet te makkelijk over….ik ken mensen die ook willen stoppen en geen idee hebben hoe. Het zijn er duizenden. Misschien is er wel een club van mensen die niet weten hoe ze moeten stoppen. Moet je eens lid van worden.
J: [wederom grote lach] Het is heel simpel, ik ga van die nicotinepleisters halen en dan zo’n programma volgen en stoppen…net als de vorige keer
A:[verontwaardigd] Ja Jorrit, wat vertel je me nou, je hebt het al eens eerder gedaan? En wij ons in het zweet werken terwijl jij gewoon ervaring hebt. Jezus man. Dit was echt een rookgordijn.
J:Ik moet gewoon stoppen. Ik rijd zo direct langs huisarts en apotheek. Ik ben er ook klaar mee!

M: Anders ik wel….
A: Zeg dat….

Jouw vader is gewoon een zak!

Bob komt de kamer binnen. Hij gaat vrolijk zitten en heeft een joviale blik.

Martijn[joviaal]: Hi Bobbie, wat zie je er relaxed uit! Is dit jouw dagelijkse stijl?
Bob: Ja, eigenlijk wel.
Martijn: Nou, dan heb je geen echt probleem lijkt me.
Bob: Ik wil het over mijn vader hebben.
Martijn: Maar moet je dat niet met hem doen?
Bob: Ja, maar dat is lastig.
Arno: Lastig, lastig….een beetje weerstand en Bobbie laat het liggen.
Bob: Mijn vader heeft het altijd over zichzelf, of heeft hetzelfde net wat beter gedaan. Vermoeiend.
Arno: Klinkt als een vervelende man…
Martijn: Hoe vaak zie je hem?
Bob: Ik ga er zeker twee keer per maand naartoe.
Arno: Jouw vader heeft alleen oog voor zichzelf, heeft het altijd net wat mooier of beter gedaan en jij gaat er twee keer per maand naartoe om je te laten afzeiken…..Jouw vader is gewoon een zak!
Bob: Het is ruim een uur rijden. Maar hij is wel trots op me.
Martijn: Zegt hij dat tegen je…
Arno: Volgens mij is hij trotser op zichzelf dan op jou. Lekkere pa heb je zeg!
Bob: Ik heb wel eens aangekaart dat hij zoveel over zichzelf praat en weinig echte aandacht voor mij heeft, maar…..
Martijn: Maarrrrrr…
Bob: Dan gaat hij zielig doen, begint te klagen dat hij zijn best doet en kan vaak zijn tranen niet bedwingen, en dan..
Arno: Dus jouw vader is een eikel die bij kritiek gaat huilen….
Martijn: Eigenlijk ben jij heel gemeen tegen hem, jouw arme vader is blij dat je er bent en maak je hem aan het huilen.
Bob [lacht]: Ja, dan is hij echt een slachtoffer en dan weet ik het ook niet meer.
Arno: Hoe durf je hem aan het huilen te maken!
Bob [lacht hard]: Ja maar hij…..
Martijn: Jij houdt je dus heel erg in.
Bob: Ja enorm, ik denk dat mijn vader niet eens weet wat me echt bezig houdt!
Arno: Zeg dat nog eens?
Bob [geëmotioneerd]: Ik denk oprecht dat hij niet weet wat mij bezig houdt en wie ik écht ben, dat doet best pijn nu ik het zo zeg…
Arno: Je kunt hem dus niet als volwassen man aanspreken, hij gedraagt zich als een kleuter en jij kunt dus niet jezelf zijn bij hem.
Bob [weet het ff niet meer]……..
Martijn: Is hij belangrijk voor je?
Bob: Ja! Heel erg.
Arno: Je neemt hem niet serieus en behandelt hem als een kind. Je moet een volwassen gesprek met hem voeren. Stel dat hij ziek wordt dan….
Bob [schrikt]: Daar denk ik de laatste tijd aan, het lijkt me verschrikkelijk!
Martijn: Wat ga je dan doen?
Bob: Hem verzorgen natuurlijk!
Arno: En wat zou je met hem willen bespreken?
Bob [blijft stil]
Arno: Heb je niets te vertellen? Speel je een rol? Gaat er niets in je om?
Bob [lacht een beetje]: Wat moet ik dan vertellen??
Martijn: Wat zou je willen weten?
Bob: Hoe hij het ervaart, hoe ik het ervaar, wat ik mis in onze relatie, dat natuurlijk!

Arno tegen Martijn: Volgens mij lijkt Bob meer op zijn pa dan hij denkt. Hij speelt ook het slachtoffer en neemt zijn verantwoordelijkheid niet. Het zit in de familie. Straks komt zijn pa ineens te overlijden en dan heeft hij het laten zitten…..jammer. Maar ja.
Martijn tegen Arno: Ja, dat hadden we laatst ook met dat meisje weet je nog?
Arno tegen Martijn: Oh ja, ik weet het weer. Lijkt me echt heel naar dat één van je ouders plotsteling wegvalt zonder dat je het gesprek hebt gevoerd..

Bob: Ik heb het geprobeerd, maar toen begon hij dus te huilen…
Arno: Nou en! Het is toch belangrijk voor je…stop met slachtoffer zijn. Of je gaat het gesprek aan of je gaat ook zitten kniezen net als je pa!
Bob: Maar dan maak ik het alleen maar erger
Martijn: Ja precies, dat is natuurlijk niet de bedoeling. Laat maar….slecht idee Arno!
Bob: NEE!!!…………ach jullie hebben natuurlijk een punt. Ik ga het gesprek aan. Mijn vader is echt geen zak zoals jullie me aanpraten, ik hou echt veel van hem en hij is belangrijk voor me. Ik doe het bij mij thuis. Op een zaterdag in januari nodig ik hem uit bij mij thuis. Die setting voelt beter!

Dank mannen! De humor en provocatie hebben me goed gedaan!

CONTRACT
Ik, Bob, nodig mijn vader uit op zaterdag 30 januari en ga ik met hem een belangrijk gesprek voeren.