Hoe een Mentale Knipbeurt mensen beweegt

Miranda komt de coachsalon binnen, rond de veertig, helemaal in het zwart, grote bos haar met blonde krullen. Als ze gaat zitten zet ze haar smartwatch met haar stem uit.

M: Heerlijk zo’n horloge die doet wat je zegt
A: Heb je ook zo’n man thuis? Die doet wat je zegt?
A: [met robotstem] Man, zet pizza in de oven om half zes…
Mi: [lacht] Nee, dan wordt het half acht….
M: Mooi dat je helemaal in het zwart bent, dat past helemaal bij jou toch?
Mi: Nee, helemaal niet….
A: Dus jij doet dingen die niet bij je passen, dat is gek, wat past er eigenlijk bij jou?
Mi: Geen idee….
A: Dus jij hebt geen idee wat er bij jou past? Raar….
Mi: Dat is wel het probleem…..
A: Wat is het probleem?
Mi: Ken je de film Groundhog Day? Gaat over een iemand die elke dag beleeft zoals de dag ervoor. …en ik heb wel het voornemen om meer voor mijzelf te doen.
M: [stellig] Dat zou ik niet doen! Dat is nooit een goed idee, meer voor jezelf doen. Ik vind het juist mooi dat je het je wel voorneemt, maar het niet doet. Eigenlijk vind je dit saaie leven dus heerlijk!
Mi: Nee! Ik bedoel ik wil wel veranderen!
A: Ja ja, maar je doet het gewoon niet…..In die film is het heel prettig: lekker veilig, iedere dag voorspelbaar, er kan je niets gebeuren.
Mi: [lacht] Nee getver. Dat is saai!
A: Je bent helemaal in het zwart, dát is pas saai! Past gewoon bij je…

Mi: Ik ben de hele dag bezig met werk, kinderen en anderen. Maar neem me al een tijd voor om meer voor MIJ te doen.
M: Je bent niet belangrijk genoeg toch? Als de kinderen maar gelukkig zijn, als mijn klanten maar gelukkig zijn, als mijn man maar gelukkig is……
Mi: Ik heb laatst kungfu lessen gedaan.
M: [lacht] en je hebt je pak nooit meer uitgedaan?!
Mi: [harde lach] Was echt leuk, maar ben er mee gestopt….
A: Gelukkig, ik schrok al. Je gaat toch niet écht iets voor jezelf doen.
Mi: Mijn man sport ook op dat tijdstip, dus is niet handig, kinderen alleen thuis…
M: Eigenlijk ben je gewoon lui, je zegt wel dat je wilt veranderen, maar je wil het helemaal niet. Liever naar kungfu kijken, is ook beter…
Mi: Nou….
A: Je hebt ook zo’n film, kungfu Panda, jij bent kungfu Miranda.
M: Luie Miranda, met Miranda op de veranda, te lui om te veranderen.
Mi: Lijkt me heerlijk om lui te zijn. Ik heb sinds kort ook een stappenteller.
A: [met kracht] Ok Miranda, wat is nu het probleem? Wil je nou wat veranderen of niet?
Mi: Ik ga het doen! Ik ga toch kungfu lessen nemen, op maandag. Dan heeft mijn man wel karate
M: Je zit in een vechtrelatie
Mi: [harde lach]….die is echt prima. Het mooie van kungfu is dat je helemaal in het moment zit.
A: Ik vind de keuze voor kungfu toch iets te makkelijk. Welke échte keuze kun je maken. Op jouw werk bijvoorbeeld.
Mi: Dit staat wel symbool.
M: Ja hoor, kungfu, in het moment zijn, symbool staan voor…..allemaal omtrekkende bewegingen.
Mi: Ik heb gewoon veel verandering nodig
Martijn en Arno schieten in de lach

A: Je beschrijft een supersaai leven, en je hebt veel verandering nodig? Ik geloof er helemaal niets van…
Mi: [fleurt helemaal op] Vroeger studeerde ik, werkte in de theaterwereld, deed wat ik wilde doen. Ging als organisatie-adviseur werken, deed er een cursus psychologie naast en ik vond het heerlijk!
M: Zit je in de overgang?!
Mi: Nou ik word voorzichtiger, behoudender….
M: Zie je wel, richting de vijftig.
Mi: Ho, doe es ff rustig! Zo oud nog niet…
M: Kungfu kun je ook op deze leeftijd nog doen, ik weet dat er heel veel bejaarde Chinezen nog kungfu doen….
Mi: Ja, het is duidelijk! Ik weet ook wel dat ik iets moet veranderen!
A: Misschien moet je in plaats van sjaals ook sokken gaan breien.
Mi: [grote lach] Het is me duidelijk dat ik minder bejaard moet doen mannen!! Maar ik weet echt niet welke verandering ik moet maken. Maar dat ik iets moet doen buiten mijn comfortzone is helder!

A: Misschien eens een buitenechtelijke relatie, of extasy, iets bestellen bij Easytoys?
Mi: [grote lach] Nu is het wel genoeg! Dat allemaal niet!
A: Ok, sorry, maar waarom zeg je jouw baan gewoon niet op! Zoiets?
Mi: Grappig dat je het zegt, ik heb hier serieus over nagedacht, maar….
M: Te onveilig, nu weet je waar je aan toe bent….toch?
Mi: Ik ga van werkgebied veranderen, dat heb ik al in gang gezet.

Mi: Ik realiseer me dat ik echt veel rekening met anderen houd, dat vind ik ook echt waardevol, maar meer voor mijzelf is belangrijk. De afgelopen tijd heb ik mezelf teveel weggecijferd. En ik lijk inderdaad wel een oud wijf! [lacht met opluchting]

Ik beloof jullie dat ik naast kungfu iedere dag een half uur bewust ga besteden om uit te zoeken wát ik wil veranderen, echt buiten mijn comfortzone! En ik laat het jullie weten.

M: Ja, ja, zal wel.
A: Ik moet het nog zien….

Mi: Boodschap is duidelijk mannen, ik zie dat ik zelf in actie moet komen en ga dat absoluut doen!

Hans komt de coachsalon binnen, midden vijftig, verzorgd, nette polo en werkzaam bij een grote dienstverlener.

A: Als jij in de spiegel kijkt, wat zie je dan?
H: Een man die best goed in zijn vel zit, alleen het werk kan beter.
A: Dus wat is het probleem?
H: Nou, we hebben een groot gezin, en de laatste zoon gaat volgend jaar het huis uit dus…
A: Empty nest syndroom dus. Blijf je alleen met je vrouw achter……brrrr. Verschrikkelijk toch?
H: [lach] Nee, dat is het niet, heerlijk juist
A: Ah, je bent dus eindelijk van die laatste handenbinder af. Hoe sneller hoe liever, weg met die jongen!
H: [beschaamd] Nou, eerlijk gezegd is dat wel een beetje zo. We zijn echt toe aan ons eigen leven terug krijgen.
M: Ooohhh, wat zijn jullie slechte ouders! Die arme jongen wordt gewoon het huis uitgekeken!
H: [lacht hard] Nee hoor, we zijn er heel duidelijk in naar hem, dus dat is het niet.
A: Wat is wel het probleem?
H: Ik word geleefd door mijn mail. Ik word er gallisch van…
A: Aha! We hebben een mailer in de stoel! Mooi, vind ik altijd prettig, ik wil na afloop in ieder geval jouw e-mailadres. Kan ik je gaan mailen en ook jouw leven bepalen!
H: Het is echt niet normaal hoeveel mail ik krijg.
A: Ja, maar je bent dan ook een mailer; staat dat ook op jouw visitiekaartje? Hans – chef mailer. En dan alleen jouw e-mailadres erbij…geinig!
H:[grote lach] ja man, het is echt zo!
A: Dus jouw beroep is mailer!
H: [lacht] Nee, natuurlijk niet, ik ben HRM-adviseur.
M: huh, wat staat er dan in jouw functie-omschrijving? Ik neem aan dat er wel staat dat je heel goed moet kunnen mailen toch? En ook alle cc mail neem ik aan, toch?
H: Ja, de cc doe ik ook soms wel wat mee.
A: Stel nou dat je jouw mailprogramma niet opent, wat gebeurt er dan?
H: Geen idee, doe ik nooit.
A: Nou, opgelost! Je doet je mail uit en gaat HRM-adviseurtje spelen. Dat is tenslotte je baan!
M: Dat zeg je nu wel Arno, maar als Hans zijn mailprogramma niet opent, dan mist hij misschien wel iets belangrijks….dus dat kan natuurlijk helemaal niet, toch Hans?
H: Precies, ik wil niet iets missen.
A: Wat is dan het probleem, je wilt niets missen, dus dat doe je niet doordat je mailer bent. Dus nogmaals wat is dan het probleem? Oh, ik snap het al. Je wilt dit natuurlijk ff in de mail ontvangen. Geef me jouw adres, dan stuur ik het in de mail, oké?
H: [lacht] Ja ja.
M: Mail je eigenlijk ook met jouw kinderen en vrouw?
H: [lacht] Nee, die appen!
M: Dus je bent niet alleen een heel goede mailer, ook nog een apper!! Ik denk dat jij de beste apper en mailer van Nederland bent! Wow!
A: Met wie mail jij dan allemaal?
H: Met heel veel mensen.
A: En wat mailen ze je dan?
H: Heel veel dingen, ook heel veel zeurdingen!
M: Daar hebben we de zeurbox voor! Automatische regel, als er gezeur in staat, direct in de zeurbox!
H: [lacht hard] Nou, dat zou wel perfect zijn. En mij heel veel ruimte geven. Niet normaal wat mensen allemaal roepen en denken dat het van mij is ofzo.
A: Is het dan niet van jou?
H: Heel vaak niet, nee!
A: Dan stuur je de mail toch retour afzender? Deze mail is niet voor mij bestemd. Retour afzender!
M: Ja, maar je bent natuurlijk wel belangrijk met al die mailtjes. Als niemand je meer zou mailen, ben je werkloos.
A: Ja, en wat ik zo mooi aan jou vind Hans, je voegt écht iets toe aan de organisatie. Wat moet deze organisatie nu zonder jou.
M: Wat doe jij eigenlijk als je niet mailt? Hoeveel procent van de mail is eigenlijk bullshit, niet voor jou bestemd?
H: Ik denk wel veertig procent!
A: Dus al die veertig procent is niet voor jou?! Wat ga jij zo met al die tijd doen? Wat zeg jij eigenlijk op een feestje, als iemand vraagt wat je doet?
H: Ik ben HR-adviseur voor de directeur bedrijfsvoering, ik regel de HR-zaken voor zestig man.
A: Klopt niet, je bent mailer toch?
M: En apper, maar dat is privé.
A: En het is wel mooi. Eigenlijk hoef jij jouw dag niet in te richten, je leven wordt bepaald door de mail. Heerlijk.
M: Stel dat je al jouw mails zou verdelen naar onzin en zinvol. Hoe zo dat zijn?
H: Onzin, onzin, onzin, zinvol, onzin, onzin, zinvol, onzin [maakt gebaren met handen]
M: En zou je dat zo snel kunnen?
H: Ja, misschien beetje langzamer, maar ik zie heel snel of het onzin is. En ik ga het doen ook! Al die mail die niet relevant is of waar ik niets mee moet ga ik in een onzinbox doen. Alleen op de zinvolle mails ga ik reageren!
M: Klinkt als een onzinnig plan.
A: Ja, volgens mij lukt dat nooit
H: [bevrijdende glimlach] Ik snap het mannen, maar ik ben er echt klaar mee. Ik neem morgen de onzinbox in gebruik!

We zijn bij een overheidsorganisatie in het noorden van het land. Veronique komt de coachsalon binnen. Een verzorgde en vermoeid uitziende vrouw.

M: Hai Veronique, welkom welkom. Hoe zit je hier? De klok loopt! 15 minuten. Hoe zit je hier.
V: [strak gezicht] Gespannen…
M: Goed zo! Daar zijn we gek op. Net als spannende films met een cliffhanger.
V: [nerveuzig] Ik weet niet wat er gaat gebeuren.
A: Dus jouw probleem is dat je alles onder controle wilt hebben. Toch?
V: [verbaasd]
A: En wat gebeurt er als je dat loslaat?
V: [onzekere lach] Weet ik niet, dat doe ik nooit!
A: Dan heb je wel een echt probleem. Hebben we oplossing voor….
M: Wat heb je een mooi pak aan eigenlijk.
V: [opgelucht] dank je!
M: Heb je goed over nagedacht toch? Voordat je het aantrok? Speciale dag, speciaal pak.
V: Nee, dat heb ik zo gepakt….
A: [doorkruist] Geinig, je pak gepakt. Pak je pakje.
V: [in de war, kijkt in de spiegel naar Arno dan weer Martijn] euhh, ja?
A: Dus je kunt het wel……gewoon iets pakken zonder de controle los te laten. Knap eigenlijk.
M: Wat is eigenlijk het probleem?
V: Ik worstel wel eens met een rol.
M: [schiet in de lach] Ik zie het helemaal voor me? Jij, Veronique worstelt met een rol
A: [guitig, tikje tegen been] Ben jij dan van bovenop of onderop!
V: [harde lach] bovenop natuurlijk!
M: En met welke rol worstel jij dan eigenlijk?
V: De adviseursrol, als mijn advies niet wordt opgevolgd. En dat ik vervolgens later wel de consequenties voor mijn voeten krijg..
M: Dan adviseer je niet duidelijk genoeg.
V: Ik adviseer als expert op mijn vakgebied, en leg ook uit wat de gevolgen kunnen zijn van andere keuzes. Tja, als ze dan niet luisteren…..
M: Precies! Dus wat is dan jouw probleem?
V: Dat ik tóch de schuld krijg, daar baal ik van! Dan moeten ze ook de integrale verantwoordelijkheid pakken…
A: Integrale verantwoordelijkheid? Is dat een managementterm? Klinkt lekker duidelijk…
V: Ja, dat betekent als een directeur dan de keuze maakt, hij ook de consequenties durft te dragen…
A: Tja…..maar die redt zijn hachje toch? Dus wel de lusten, niet de lasten..
V: Maar dat is toch niet eerlijk?!!!
M: Lieve Veronique, als je bij zo’n grote organisatie werkt als jij, dan is het niet altijd eerlijk….dat duurt te lang. Ze zeggen wel het langst…..
V:[brede lach] En de directeur wil natuurlijk snel scoren!
M: Precies!
V: Dus geven ze mij de schuld…
M: En terecht! Als deze Knipbeurt niet goed uitpakt, geven we jou gewoon de schuld.
V: [lacht] Maar daar kan ik toch niets aan doen?!
M: Wel! Dan geef je de verkeerde antwoorden, jouw schuld!
V: Sodemieter op! Ik doe gewoon wat ik denk dat goed is, dat is dan toch niet mijn schuld?!
A: Hoe doen ze dat eigenlijk? Ik vind ook, je mag een gegeven schuld niet in de bek kijken!
V: [glimlacht] euhhh
A: Weet je, als ze je de schuld geven, geven ze je dan echt iets? Wordt er iets overhandigd? Dan hou je toch gewoon je handen op de rug en valt die schuld lekker op de grond kapot.
V: Wat bedoel je?
A: Gewoon, je neemt de schuld gewoon niet aan! Ik hoef em niet, de schuld. Beste directeur, hou em lekker zelf. Dat noemen we integrale verantwoordelijkheid hier!
V: [schiet in de lach]. Ja! Dat ga ik doen! Waarom accepteer ik de schuld eigenlijk. Ik neem hem gewoon niet aan!
M: Juist! Beste directeur, fijn dat je me de schuld geeft……maar weet je, ik hoef em niet!
V: [harde lach] Ik zie het helemaal voor me, heerlijk! Wat suf eigenlijk dat ik de schuld aanneem. Dat ga ik gewoon niet meer doen!
A: Je zit nu in de schuldsanering! Je ruimt alle schulden op! De directeur is schuldeiser, maar jij zit in de schuldsanering. Dus je saneert de huidige schulden en je maakt geen nieuwe meer!
V: [lacht hard] Ja! Ik neem gewoon geen nieuwe schulden meer op me. Ik maak duidelijk dat mijn advies goed is, hij ermee doet wat hij wil, en vervolgens ook de consequenties draagt. En achteraf bij mij aankomen is er niet meer bij!
M: Zeg dat nog eens:
V: IK NEEM GEEN NIEUWE SCHULDEN OP ME. MIJN ADVIES IS GOED. HIJ DRAAGT DE CONSEQUENTIES EN BASTA!

We zijn bij een zorginstelling, Wytze komt binnen, hij heeft schouders waar je u tegen zegt!

M: Zo Wytze ga je naar de sportschool of zo?! Brede schouders man!
W: ([acht] Nee, maar ik draag wel veel zorg voor anderen.
M: Kijk, dat is mooi, scheelt ook weer een duur sportschoolabonnement. Bovendien ben je hier op de juiste plek, je werkt tenslotte in de zorg. Dus lijkt me logisch.
A: Even voor mij beeld: wat voor zorgen draag jij dan allemaal?
W: Veel zorg voor mijn vrouw, die zit tegen burn-out aan, we hebben ook een huilbaby gehad en …..
A: Die heb je dus weggedaan begrijp ik?
W: [verbaasd] Eh, wat bedoel je?
A: Je zegt, we hebben een huilbaby gehad. Dus niet meer. Marktplaats?
W: [lacht] Nee, tuurlijk niet! Ze huilt gewoon niet meer zoveel, daarnaast ben ik meer gaan werken zodat mijn vrouw meer ruimte heeft…
M: Ja, maar dat is eigenlijk heel gewoon toch? Zo hoort het ook; Jij bent een man. Tegenwoordig wordt er wel een beeld gecreëerd dat een man zacht moet zijn, empathie moet tonen, maar dat is natuurlijk gelul allemaal! Je moet gewoon dragen, veel lasten dragen!
W: Ja, dat is misschien wel zo, maar het is vermoeiend!
A: Ja, wat dacht jij dan? Je bent gewoon zover afgegleden en denkt dat je yoga nodig hebt of zo zeker?
W: [vrolijk]Dat heb ik ook gedaan!
M: Hielp het?
W: Was wel lekker..
M: Net als fastfood: het is wel even lekker, maar daarna heb je weer trek. En nu zit je ondanks je yoga toch weer hier.
A: Eigenlijk zit je gewoon te zeuren. Jouw vrouw heeft bijna een burn-out, jij niet dus. De huilbaby is gestopt met huilen. Dus er is weer heel veel ruimte om meer te dragen. Anders blijven jouw schouders niet zo getraind. Heb je niet nog een zieke vader of moeder, of kun je geen vrijwilligerswerk erbij doen?
W: Ik heb serieus gedacht om als vrijwilliger in een hospice te gaan werken.
A: Lijkt me een goed plan! Je hebt immers ruimte zat. Anders wordt het niets met jou. Hoeveel dagen wil je dat gaan doen? Minimaal één per week lijkt me toch?
W: Nou, ik dacht meer aan één in de twee weken.
M: Dat lijkt me weinig, maar vooruit.
A: En jouw vrouw redt zichzelf heus wel. Jij ontlast haar veel te veel. Doet zij wel iets in huis? Boodschappen, poetsen, wasjes draaien?
W: Dat deed ze wel, maar ze is nu zo moe na haar werk, ze trekt het niet meer.
A: Er is onderzoek gedaan naar de geslepenheid van jonge moeders…..er komt een hormoon vrij waardoor ze zo geniepig worden en de vermoeidheid veinzen en gebruiken om de man onder druk te zetten. Verschrikkelijk! Wist je dat niet?!
W: [oprecht verbaasd]….echt?!
M: Jep
W: Maar hoe werkt….
A: En zeker als de man een sterk uiterlijk heeft is het effect op de vrouw nog groter. Het worden bijna hulpeloze wezens….
W: [barst in lachen uit] ….soms ligt Liesbeth inderdaad heel zielig op de bank, het zou maar zo kunnen!
M: Feitelijk juist! Onderzocht en veel over gepubliceerd. Dat je het niet gelezen hebt…

A: Dus wat is ook alweer het probleem?
W: Ik wil meer tijd voor mezelf
M: Nou, daar geloof ik niets van
W: [geïrriteerd verbaasd] Hoezo?
M: Nou, je hebt jezelf net als een echte werkezel omschreven, een doorpakker. Als jij echt wat meer voor zelf wilt, dan had je dat allang geregeld!
A: Wees eerlijk, je bent gewoon een watje en je laat je leven van je afpakken door een geniepige vrouw!
W: [lachend] Dat onderzoek zal wel; Liesbeth is een schat. Maar ik zeg misschien wat te laat dat ik iets voor mezelf wil
M:  Te laat? Volgens mij kan je het helemaal niet. En ook veel te onduidelijk.
A: Sla je wel eens met je vuist op tafel thuis?
W: Nee, sterker nog: Liesbeth zegt met regelmaat ‘ga eens wat voor jezelf doen’
M: Oh, dus je bent ook nog stronteigenwijs
A: [pakt zijn telefoon] Wat is het nummer van je Liesbeth, we gaan haar gelijk bellen.
W: [geschrokken]…nou, dat hoeft ook weer niet. Ik kan het wel zelf
A: Geen sprake van! Wat is haar nummer?
W: [pakt aarzelend zijn telefoon] ……..Ja, het moet niet gekker worden! Ik ga gewoon meer tijd voor mezelf regelen. Ze redt zich ook wel, dat zie ik wel maar het is….

W: Ik realiseer me nu dat ik echt veel te bezorgd ben…..
A: Dus?
W Ik ga over drie weken een weekend weg met mijn beste vriend. Dat lag al in de planning, maar ik wilde Liesbeth met Myrthe niet alleen laten.
A: Gelijk een heel weekend!! [knipoog] Rustig aan Wytze?
M: En ga je dat dan eerst voorleggen aan je vrouw?
Wyzte: uhh, wel overleggen…..maar ik ga het zeker doen!

Rinus komt de coachsalon binnen, een beleefde en nette man. Hij draagt rode trui met v-hals, daaronder polo en nette spijkerbroek.

M: Hi Rinus, als ik jou zo zie kan ik me bijna niet voorstellen dat JIJ een probleem hebt. Je ziet er echt keurig uit, stelt je beleefd voor en bent attent richting ons; heerlijk. De ideale schoonzoon!
R: Nou, ja, dat ben ik eigenlijk wel een beetje.
M: Ja precies, altijd netjes op tijd, spreekt met twee woorden en houdt het vooral gezellig. Niet teveel eigen identiteit of eigen wil. Een beetje gewone man toch? Maatje 42, denk ik?
R: [lacht schaapachtig] tja, ook dat nog..
M: Dus Rinus, je bent een ideale schoonzoon, een gewone man. Dat lijkt me een heel overzichtelijk leven. Geen probleem toch?
R: Tja, misschien ben ik wel een beetje te makkelijk.
M: Dat is geen probleem, dat is een gave! Je staat niemand in de weg, houdt je netjes aan de maximumsnelheid en zorgt dus geen overlast voor anderen. Er zouden meer mensen zoals jij moeten zijn, dan waren er veel minder conflicten…
R: Maar ik ben echt veel te makkelijk…ik
A: [lacht] Dus jij laat continu over je heen lopen
R: Nou, nee, maar, ik vind het lastig om…
A: [hand op schouder met lach] Precies, je bent een NOBODY!
R: [bedeesd] Nou dat gaat wel ver…
A: [plagerig] Jij gaat nooit ergens voor staan nobody!
R: [weifelend] Niet!
A: Wanneer ging je voor het laatst ergens voor staan?
R: Nou, bijna dagelijks
A: Ok, waar ben je maandag voor gaan staan?
R: Euhh
A: En dinsdag?
R: ik..
A: [praat bewust door hem heen]. En woensdag? Zie je wel, je bent echt een nobody, je zegt dat je dagelijks voor iets gaat staan, en dat is niet zo. Dus je bent ook nog onbetrouwbaar….Jij bent helemaal niemand Rinus! [met grote lach en aanraking van Kees]. Ik kan ineens ook door je heen kijken, je wordt een beetje doorzichtig. Je bent echt een NO BODY, géén lichaam. Geinig!

Rinus kijkt ons aan via de spiegel en valt stil. We houden onze mond en wachten. Het borrelt bij Rinus. Hij haalt diep adem en vertelt.

R: Vroeger werd ik op school gepest, ik droeg een bril en was een beetje bedachtzaam. Mijn klasgenoten zagen me niet staan. Mijn roepnaam is Pope. Op de basisschool was er een juf die de naam Pope belachelijk maakte, mijn tweede naam is Rinus. Vanaf dat moment ben ik die gaan gebruiken. Toen ik op mijn twaalfde ging verhuizen naar Amsterdam had ik een Brabantse tongval, ik leerde Amsterdams praten omdat ik werd uitgelachen….[Rinus kijkt me aan alsof hij het ineens helemaal ziet. Hij lijkt geschokt]

R: Jeetje mannen. Ik realiseer me ineens hoeveel ik me altijd heb aangepast…pff dit is best heftig.

M: Jij hebt letterlijk jouw authentieke zelf losgelaten ter bescherming. Jouw patroon is aanpassen en onzichtbaar worden in de groep. Hiermee ben je jouw eigenheid kwijtgeraakt en daardoor heb je je eigen ruimte, die nodig hebt, weggegeven.

R: Toen je zei dat je door me heen kon kijken, was het net alsof ik terugging naar mijn lagere schooltijd. Het aanpassen aan mijn omgeving heeft me echt veel gebracht, maar het is wel doorgeschoten.
A: [Knipoog en schopje tegen voet] Tja, maar eens een nobody, altijd een nobody Rinus! Ga nu alsjeblieft geen karakter tonen, dat lijkt me echt….
R: [enorme opluchting en lach breekt door] Dat zullen we nog wel eens zien! Ik zal eens…
A: Rinus, kruip alsjeblieft weer in je schulp, je bent nu gewoon de ideale schoonzoon geworden. Af en toe moet je wat rommel opruimen voor een ander, vegen anderen de vloer met je aan….maar dat is beter!
R: Ik snap wat je zegt Arno, maar ik krijg toch echt zin om meer mijn eigen dingen te gaan oppakken!!

M tegen A: O god Arno, we hebben er weer één….dat wordt met 150km per uur naar huis, buiten de lijntjes kleuren met alle gevolgen van dien. Zo meteen gaat hij zichzelf nog Pope noemen!
A: En Vaticaanstad wonen!!!

Er wordt gelachen en Rinus lijkt een stuk lichter.

R: [opgelucht en lachend] Ja, ja mannen. Ik heb het hier wel gezien! Ik bedank jullie voor dit inzicht en ik ga eens iets leuks verzinnen dat IK ga doen voor MIJZELF!

We zijn bij een organisatie in de financiële sector. Bram komt de coachsalon binnen. Een veertiger met een verzorgd en hip uiterlijk.

M: Wat is jouw probleem?
B: Nou, eigenlijk heb ik niet echt een probleem.  Ik werd getriggerd om hier te komen vanwege het feit dat ik niet weet wat ik wil.
M: Geen probleem dus. Dat zie ik ook aan je. Hier komt wel even iemand binnen! Mooi en gedurfd gekleed. Maar hij weet niet wat hij wil, minor detail!
B: [luchtig] Dat is puur uiterlijke schijn.
M: Maar wat is dán het probleem?
B: Dat ik niet weet wat ik wil.
M: Wel?!
B: Nee, niet
M: Ik bedoel is dat nu ineens wél het probleem?!
B: Ik woon in Leeuwarden en werk in Zwolle, ik mis een uitdaging ofzo.
A: Ja, dan snap ik het ineens helemaal…mensen die iedere dag van Leeuwarden naar Zwolle rijden staan erom bekend dat ze niet weten wat ze willen!
M: Dus je wilt eigenlijk weg bij deze werkgever toch?
B: Nou ja..
A: Martijn, dat weet hij natuurlijk niet! Hij weet niet wat hij wil zegt ie net…
M: Weggaan is wel een uitdaging, doe je dat toch? Twee problemen in één keer opgelost. Geen dagelijkse sleur in de auto en uitdaging om nieuwe baan te vinden.
A: Ik vind het een goed plan, doen Bart!
B: Dat weet ik niet, durf ik denk ik niet.
M: Jij hebt écht een probleem Bart.
B: Veel mensen kunnen duidelijk vertellen wat ze doen en ik….euhh…tja..ik
A: Bart, vertel ZO DUIDELIJK MOGELIJK wat jij doet.
B: Dat is lastig, ik euhh, ik doe…euhh….nou, ik haal cijfers binnen, die vergelijk ik dan met andere cijfers en daar euh, maak ik dan mannetjes van….[Bart is onrustig en kijkt besmuikt].
A: [schopje tegen voet Bart en glimlach] Dus jij haalt cijfers binnen, die vergelijk je met andere cijfers en daar maak je dan mannetjes van! Lijkt me superduidelijk Bart! Wie zou dat nu niet snappen!
B: Ik personifieer die cijfers dan.
A: [vrolijk] Jaaa, precies…helemaal helder lijkt me. Leuke baan! Dan ben jij dus cijferpersonificator.
B: Nee, ik werk op de afdeling uitvalanalyse als coördinator en analist.
A: Wow, veel concreter kan bijna niet. Lijkt me écht heel gaaf werk.
B: Ja, maar wat zegt dat nou, dat wat ik doe. Dat is toch heel vaag?
M: [enthousiast] Helemaal niet. Super helder en duidelijk! Wat is nu eigenlijk nog het probleem? Op de Zuidas in Amsterdam werken ook heel veel mensen die dit soort relevant en betekenisvol werk doen. Allemaal mensen die mannetjes én vrouwtjes maken van cijfers….of doe jij alleen mannetjes?
B: Nee, ik …..pffff. Jezus jongens, dat is toch geen baan. Dit voegt toch niets toe? Wie zit hier nu te wachten op dit soort informatie man……
[Wij houden onze mond maar even]

M: Wil jij je die vraag écht stellen? Of je betekenisvol werk doet? Dan is het antwoord natuurlijk wel duidelijk…
B: Ehmm…dat is wel een leuke vraag?
A: [plechtige stem] Dames en heren, welkom op de uitvaart van Bart. Hij reisde zijn hele leven tussen Leeuwarden en Zwolle voor zijn passie, mannetjes maken van cijfers!
B: [schiet in de lach] Jongens, hou op…pfff. Dit gaat nergens over!
M: Hoe lang maak je eigenlijk al mannetjes van cijfers?
B: Nu zo’n vijf jaar ongeveer..
M: Djezus, hoeveel mannetjes heb je dan al wel niet gemaakt?. En waar zijn die mannetjes dan allemaal? Lopen die hier door het gebouw?
B: Ok jongens, duidelijk, mijn werk slaat helemaal NERGENS OP…
A: Bart, niet te hard van stapel lopen…..ik vind het echt mooi, weet je, dat jíj dít doet! Als jij dit niet zou doen dan…
B: Hou op mannen! Het is me nu echt wel duidelijk dat ik zelf niet tevreden ben over de betekenis van mijn job! Ich bin ein Cijferpersonificator!! [grote lach]

M:[serieuze blik]. Ja, lach maar Bart. Maar wat nu? Nu heb je pas echt een probleem!
A: Ja, dat is eigenlijk wel zo, en het is onze schuld. Dit willen we natuurlijk niet op ons geweten hebben Bart. Ik zou gewoon…hoe oud ben je eigenlijk?
B: zevenenveertig.
A: Nog gewoon ongeveer vijftien jaar mannetjes van cijfers maken, rustig naar je pensioen. Want anders moet je écht iets veranderen….en wij weten allebei Bart, dat is geen goed idee, toch?!

B: [ferm] Dit kan zo niet langer, ik ga een andere baan zoeken..
M: Maar toen je binnenkwam had je geen probleem en nu….
B:[lacht hard] Ik heb het nooit zo duidelijk durven zeggen, maar het is echt genoeg. Ik ga op zoek naar iets anders….

A: [samenzweerderig tegen Martijn]…zeg Martijn, zijn we hiertegen eigenlijk verzekerd? Dan mensen zomaar roekeloze acties ondernemen? Zijn wij er dan verantwoordelijk voor?
B: [lacht] Ik weet jullie te vinden jongens…

Heidi komt de coachsalon binnen. We zijn bij een grote verzekeraar in Den Haag. Een bedachtzame en beetje degelijk uiterlijk. Wij leggen uit wat we doen, maar het is haar niet helemaal duidelijk…

M: Heidi, zullen we beginnen of heb je nog vragen?
H: [beetje schuchter] Ja, gaan jullie mij écht knippen?
M: [lach] Uiteraard als jíj dat wilt, meestal durven klanten het niet aan….maar het kan zeker! Wat voor coupe had je in gedachten?
H: [verlegen lach] nou, liever niet dan….
A: [leunt naar voren en pakt de tondeuse] Geen coupe? Dus helemaal kaal??
H: [schrikt en lacht]. NEE, blijf maar van mijn haar af…
M: Oke, je houdt dus niet van uitdagingen, dan we blijven van jouw haar af, en knippen alleen het  probleem weg. Wat is jouw probleem?
H: Ik wil een klein stapje verder in mijn carrière.
M: Oh, gelukkig, een klein stapje, dus geen grote stap. Grote stappen zijn vaak een probleem, kleine niet. Wat is dan het probleem?
H: Er zijn hier nog weinig mogelijkheden die ik leuk vind.
M: Weinig mogelijkheden hier, zeg je? Dan is het helder toch? Tijd om te verkassen! WIk zie geen probleem, jij?
H: Nou, ik……
A: Wat voor werk doe jij eigenlijk bij dit bedrijf?
H: Ik voorzie ketenpartners van informatie.
A: Zo zo, jij voorziet ketenpartners van informatie. Dat klinkt wel als een sleutelrol binnen de gehele keten, super belangrijk! Zonder jou geen keten!
H: [glimlacht] Ik wil graag terug naar een substantiëlere rol in het strafrecht, daar wil ik meer in betekenen.
A: [lacht onder de indruk]  Wow! Een substantiëlere rol in het strafrecht!!! En dat is een stap terug?? Dan doe je dat toch? Wat is het probleem dan?
H: [lacht] Er zijn hier gewoon heel weinig kansen daarvoor.
A: [versnelt tempo] Dat is een feit toch?
H: Ja?!
A: Dus je gaat weg bij deze enorme verzekeraar. Ik snap wel dat er bij zo’n groot bedrijf weinig kansen zijn. Logisch!
H: euhh
A: Dus wat wordt het?
M: [versnelt nogmaals] Waarom wil je NU veranderen en niet over drie jaar bijvoorbeeld?
H: Mijn leeftijd speelt een rol.
M: Je bent nog te jong? Alle tijd toch?
H: [lacht hard]. Nee te OUD! Ik ben bijna vijftig.
A: Ik zie het jou toch doen, een substantiëlere rol in het strafrecht, dat is echt jouw passie!! En ook zo lekker concreet. Echte passie toch?
H: [timide] een klein beetje wel.
M: Dus OF je blijft doen wat je deed, er zijn hier immers geen kansen OF je gaat de grote boze buitenwereld in!
A: Ben je daar wel eens geweest?
H: Nou, ik werk hier al zeventien jaar. Daarvoor werkte….
M: [Onderbreekt en met zachte melodieuze stem]. Maar lieve Heidi, zeventien jaar geleden was de wereld hierbuiten heel anders, toen waren mensen nog veel liever en betrouwbaarder. Het tempo daarbuiten is gigantisch, collegialiteit is ver te zoeken, het is ellebogenwerk en uitermate onzeker.
H: Ik wil ook niet naar heel commerciële omgevingen….
A: Martijn, ben jij de laatste jaren wel buiten geweest?
M: Ja, niet normaal. Vroeger was het nog gemoedelijk, iedereen groette elkaar op straat! Heel veilig ook! Maar nu… iedereen moet continu achterom kijken.
A: Echt!?
M: Als ik Heidi zou zijn, zou ik lekker blijven….wees blij, hier kan je niets gebeuren, vast contract, ik zou het wel weten.
A: Heidi, hoor je dat? Martijn zegt dus gewoon blijven.
H: [in de war] Daar is op zich niets mis mee, maar het moet wel leuker…
A: Ok, maar wat doe JIJ er zelf aan?
H: Ik ben laatste half jaar best actief, meld me aan voor leuke klussen.
A: En lukt dat?
H: Soms wel en soms niet. Er zijn omstandigheden waardoor het niet lukt, teamleden zijn uitgevallen, neem ik hun werk over, het is heel druk. Dus voor de leuke klussen heb ik weinig ruimte.
A: Feit toch?
H: Ja, maar….
M: [onderbreekt, pakt haar hand en kijkt guitig] Zeg Heidi, ik zit nu een tijdje naast je. Je straalt niet echt uit, dat je er echt voor gaat. Je hebt de bril er wel voor. Maar het is een beetje gelaten en beetje sloom toch?
H: [Na een bedachtzame stilte] Dat is niet de bedoeling.
M: Nee, maar dat is wat jouw collega’s er wel van maken natuurlijk.
H: Is mijn houding niet goed?
A: Hoe kom jij binnen voor nieuwe opdrachten.
H: Er gaat hier veel via de mail.
A: Ah, dus jij gaat via de mail naar binnen. Heel persoonlijk!
H: Ik probeer wel een andere toon te vinden…
A: Weet je bij wie je moet zijn voor nieuwe leuke klussen?
H: Ja, negen van de tien keer is het mijn eigen manager.
M: Hoe is het met jouw manager, ziet hij jou dat doen?
H: Ja, hij heet Martin trouwens.
A: Dus Martijn is voor!
H: Martin!
M: Hé, zou heet ik ook.
H: [lacht] Nee, MARTIN!
M: [Rollenspel] Ah, ok. Ik doe ff Martin. Wat is de klus die je wilt doen? Hoe zit Martin er normaal gesproken bij? Beetje autoritair, of ongeïnteresseerd, of heeft ie misschien oogje op je, hoe?
H: [verbaasd}
M: Hi Heidi, fijn dat je even langskomt, vertel, wat wilde je bespreken.
H: [Lacht hard]. Nou ik weet niet hoor of dit….
M: Ik ken je als een fijne en kundige collega Heidi, dus vertel.
H: Ik sta met mijn mond vol tanden, ok nou. Daar ga ik ‘Je hebt aangegeven dat er een nieuw project aankomt naar ons team, en ik wil dat graag doen’
M: Ok, dat is goed. Fijn dat je het wilt doen. Dankjewel!
H: Ja! Zo ging het precies, maar toen kwam er iets tussen…

M: Ok, dan gaan we nu verder met rollenspel. Ik doe Martin! En niet Martijn.
H: Hi Martin, ik heb nu die klus gekregen, maar het lukt niet omdat jij de helft van ons team hebt uitgeleend waardoor ik dat werk moet oppakken. Dus jij moet prioriteiten stellen!
A: [twee duimen omhoog naar Heidi]
M: Nou, dat kan ik nu ff niet doen, over één week, nee over twee krijg je antwoord, ok?
H: En blijft de rest van het werk dan liggen…
A: [handen juichend in de lucht]
M: Mmmmm, daar moet ik over nadenken, kom ik snel op terug.
H: Ok…….

A: Waarom neem je geen initiatief?
H: Dit is precies zoals het altijd gaat….
A: ok, dus dit hoort erbij bij deze club. Hiermee heb je het te doen. Je kent de organisatie toch lang genoeg…… dus een paar jaar hier doormodderen dan maar….helemaal met jouw houding lijkt me dat het beste. [vrolijk] Wel fijn, goede arbeidsvoorwaarden hier, nog maar vijftien jaar tot je pensioen!

M: ok, wat kun je veranderen, wat ga je doen?
H: Ik ga tijd vinden om haar het mobiliteitscentrum te gaan van HR.
A: Dat wordt natuurlijk ook niets, de tijd vinden, jouw halve team is weg, er is veel te veel werk te doen, dus jij kan niet gemist worden en al helemaal geen tijd pakken voor jouzelf om eens rustig naar HR te gaan…
H: [Energiek] Het is me duidelijk! Ik ga volgende week direct naar HR. Zo wil ik niet verder en ga de eerste stap zetten…..!!
M: [handen voor ogen] oh Heidi, doet dat nou niet. Kijk eens hoe veilig je hier zit, je pensioen, en die buitenwereld….meisje toch
H: [Grote lach] Ik ben er echt uit Martin! [schiet in lach] ….ik bedoel Martijn! Dank jullie wel.

Rianne stapt de coachsalon binnen. Goedlachs en fris.

M: Hi Rianne, zo vrolijk komt bijna nooit iemand binnen. Ik kan me niet voorstellen dat jij een probleem hebt, toch?
R: [luide lach] Nou, toch wel. Het is met name mijn controlfreakerigheid.
M: Controlfreakerigheid? Huh? Wat is dat?
R: Nou, ik wil alles heel goed plannen en organiseren.
M: Dat is geen probleem, dat is een gave! Daar heeft iedereen in jouw omgeving baat bij toch? Hoeven zij het niet te doen. Heerlijk!
R:[lacht] Nou, mijn omgeving heeft het lastig met mij hoor!
M: Ja, dat is het precies! Jij hebt geen probleem, maar jouw omgeving!
A: En wees eens ff heel specifiek Rianne, wie zijn dat? Jouw omgeving?
R:[lacht wederom] Om te beginnen mijn partner en kinderen.
A: Ja, dat snap ik, maar je bent nu eenmaal de baas in huis. Dus dat lijkt me logisch, toch?
R: En ook mijn teamleden, ik ben manager van vijftien mensen.
A: Tja, vijftien mensen en één control freak. Klinkt als helse tijden voor die vijftien.
R: Maar ik heb er zélf ook last van! Ik ben dan minder bereikbaar en flexibel.
A: Voor hún, dat maakt voor jou toch niet uit? Zij gedogen jou!
M: Hebben zij wel eens een beter idee dan jij?
R: Een oplossing van anderen? Nou….meestal heb ik gewoon goede ideeën.
M: Precies! Dus jij bent geen control freak, je bent gewoon de beste!
R:[lacht] Oh, wat erg! Dit denk ik soms echt! Beschamend toch?
A: Nee, jij BENT de beste. Dat heeft Lionel Messi ook, die schaamt zich er ook niet voor.
R: [met nadruk] Maar ik wil meer leren loslaten!

M: Waarom in godsnaam? Wel eens gedaan? Levensgevaarlijk! Ik zou het niet doen.
A: Heb je überhaupt ooit iets kunnen loslaten?
R: Ja! Mijn derde kind. Tijdens het zwangersch….
M: Ooohhh wat erg!! Ik denk je noemt bijvoorbeeld iets zakelijks ofzo, maar je hebt je kind LATEN VALLEN!! Oohhh
R: Nee, dat bedoel ik niet. Tijdens het zwangerschapsverlof moest ik natuurlijk mijn werk loslaten.
A: Nou ja zeg, een beetje control freak werkt gewoon door toch? Dus eigenlijk ben je gewoon een soort wannabee control freak!
R: [lacht vrolijk] Het was heerlijk om het los te laten. Echt heerlijk!
A: Nu snap ik het…….jij bent dol op SM!
R: [lacht verbaasd]..hoe bedoel je?
A: Je zegt net dat je het heerlijk vindt om los te laten, ik hoor je alleen maar praten over control, stress en mentale pijn. Jij zoekt iedere dag de mentale pijn op! Mentale SM dus! Heb je ook zo’n pak? En zweep? Spannend hoor.
R: [luide lach] . Nou , ik vond het inderdaad heerlijk om
M: [handen voor oren]. Ik wil dít niet horen Rianne.
R: Nee, heerlijk om het helemaal los te laten tijdens zwangerschapsverlof. Ik had totaal geen zin om weer te beginnen!

A: Ik ben helemaal in de war. Loslaten, zwangerschap, control freak, SM……waarom werk je uberhaupt?
R: [lacht] Goede vraag.!Daar denk ook vaak over na.
M: Is het financieel nodig?
R: Nee.
M: Moet het van je partner?
R: Nee..
A: Je bent gek! Of je bent echt een SM-meesteres. Dat kan ook. Kies maar. Wat is het?
R: Ik ben gék! Maar ook heel goed in mijn werk. En ik heb geleerd financieel onafhankelijk te moeten zijn. Maar ik heb er gewoon teveel stress van.
A: Weet je? Een beetje SM-meesteres geniet daarvan. Ik hoor ook wel eens dat mensen stikken tijdens de SM. Dat kan natuurlijk ook. Dat je doorgaat totdat je een burn-out krijgt of erger.
R: [hapt letterlijk naar adem]..eh nou.
M: Ik wil dat je nu opstaat en op deze stoel gaat zitten!

Rianne staat gedwee op en neemt plaats op de door Martijn aangewezen stoel. We verlagen het tempo. Rianne is een beetje ongemakkelijk. We zijn even stil….Martijn vervolgt.

M: [zacht, aandachtig] Gefeliciteerd Rianne! Je hebt zojuist je ontslag ingediend. Je hoeft over een maand niet meer te werken……….Hoe voelt dat?
R: [hele diepe zucht, zachte lach en zegt enigszins beschaamd]….bevrijdend…wel.
A: Ja, ho eens ff. Je kunt toch niet als huisvrouw verder? Hoe moet het met jouw kwaliteiten en jouw team? Die kun je toch niet alleen laten?
R: Ik ben een keer gescheiden, toen was het wel fijn om financieel onafhankelijk te zijn.
A: Snap ik, grote kans dat het weer gebeurt. Uit onderzoek blijkt dat mensen die gaan scheiden dat heel vaak weer doen. Dus toch maar SM op je werk iedere dag. Iedere dag oefenen met minder lucht. Lekker!
R: En weet je wat het ergste is…..ik heb net een nieuwe baan aangenomen. Over twee maanden zou ik beginnen als…
A: Zou ik beginnen? Ga ik beginnen toch?!
R: [kalm en zelfverzekerd] Maar nu ik op deze stoel zit…..het voelt echt bevrijdend! Ik ga het eerst met mijn partner bespreken, en dan ook met mijn manager…[glimlach] oeps.