Tag: provocatievetherapie

Kees komt de coachsalon binnen. Goed verzorgd, ongeveer vijftig en vrolijke blik.

M: Hi Kees, goed dat je er bent. Wat is het probleem?
K: Mijn vader
M: Oh, gelukkig, niet je moeder.
K: Nee, zij leeft helaas niet meer.
M: Precies. Dus jouw enige overgebleven ouder is het probleem.
A: Dat vind ik eigenlijk wel echt iets voor jou Kees.
K: Wat? Huh?
A: Dat jouw vader het probleem is. Echt iets voor mannen toch?
K: Ik doe het nooit goed, hij ziet me niet staan…
A: Is hij blind dan? Dan is het logisch toch?
K: [met lach] En doof dan ook. Hij ziet en hoort me niet!
M: Arme man. En dan maak jij hém het probleem? Jij moet je schamen man!
A: Precies, een oude man, heeft zijn vrouw al verloren, en nu ook nog zijn zoon…
K: Als het zo doorgaat wel ja! Ik heb alles geprobeerd, maar het is nooit goed genoeg.
A: Ben jij nog niet volwassen Kees? Is hij je nog steeds aan het opvoeden? Misschien is dat wel nodig.
K: Dat denkt hij wel ja…
M: Ben je getrouwd?
K: Geweest…dat wel.
M: Werk?
K: Beetje los vast, maar het lukt wel.
M: Verslavingen?
K: Af en toe beetje drank…
A: Dus jij bent nog niet volwassen, geen vrouw, geen vaste baan en verslaafd…..ik snap wel dat jouw pa je niet vertrouwd!
K: Moet je ff goed luisteren…..ik heb prachtige dingen bereikt! Mooie projecten gedraaid, prachtige relatie met mijn kinderen en heel succesvol zakelijk geweest, maar hij ziet het niet, zegt er niets over, negeert me….ik voel me soms een kleuter. Het is mooi geweest.
M: Wat heb jij allemaal gedaan om het duidelijk te maken?
K: [fel, geëmotioneerd] Ik ben vaak het gesprek aan gegaan, heb duidelijkheid gevraagd, heb hem met van alles geholpen, zelfs een vader en zoon weekend geïntroduceerd. Speciaal voor hem echt bijzondere cadeaus gekocht. Maar niets…helemaal niets krijg ik terug!
A: [guitig, raakt Kees aan] Snap ik wel….als dit alles is?! Hij is waarschijnlijk rond de zeventig of zo….maar je had hem mee kunnen nemen naar New York, relatietherapie voorstellen, met hem naar Champions League finale, wat voor een waardeloze zoon ben jij en samen naar de …..
K: [Kijkt ons aan, glimlacht, berust en zegt traag] Ik begrijp het….. ik kan hem natuurlijk niet veranderen [stilte]

K: Ik probeer mijn hele leven zijn waardering te krijgen, ik doe er van alles voor zoals jullie horen….en ik wil gewoon goedkeuring ofzo. En daar ben ik zo ongelooflijk hard mee bezig, maar hij is wie zoals hij is, hij ziet het niet of laat het niet blijken….het is oké…

A: [schrikt en staat op] Het is oké?!! De man die jou helemaal niet ziet, niets van zich laat horen terwijl jij hem op alle manieren probeert duidelijk te maken. Wat een verschrikkelijke vader. Het is niet oké!! Hij moet goedkeuring geven!!

K: [kijkt met een droevige glimlach naar Arno]. Nee jongens, het is oké! Ik ben vijftig, hij drie en zeventig en ik verander hem niet meer….Ik stop ermee, hij doet ongetwijfeld ook zijn best…..ik zie hoeveel energie en frustratie het me kost. Ik laat het los.

Simon komt de coachsalon binnen. Midden dertig en vrolijke kop.

M: Wat is het probleem
S: Ik ben sinds kort leidinggevende van een team van 10 dames en…..
A: [staat op, luid] Wat!!! Tien dames?? Waar is de elfde?
S: Huh?!
A: Die ben jij toch? Dus jij bent de enige man in een dameselftal!!
M: Dan weet ik wel wat het probleem is!
S: [verbaasd] Ok?
M: Ja, ze snappen jou niet, Mars en Venus. Vrouwen en cycli.
A: Ben je gedwongen?
S: Hoezo?!
A: Tien dames!!!! Krijg je heel veel betaald of ben je gedwongen?
S: Nou, het leek me leuk….
A: [met lach] Ja, ja, gedwongen dus. Arme Simon. Maar wat is nou het probleem?
S: Ze hebben het lastig deze Coronatijd, en de vergadering escaleerde…
A: Je begint op een vrouw te lijken Simon. We stellen je een vraag en je geeft geen antwoord. Nog één keer. Wat is het probleem?

S: [Harde lach]. Ja man…pff die vrouwen, man man…
M: Je roept twee keer een man voor hulp…man man. Je hebt meer mannelijkheid nodig. Paar vrouwen eruit en mannen erin. Dus wat is het probleem?
S: Ik vind het lastig de verbinding te maken, één op één lukt het goed. Maar het team niet.
M: En wat is daarvan het probleem?
S: Mijn stijl en wens is harmonie…maar dat lukt niet
A:[keihard te lachen] Simon, tien vrouwen en harmonie…..[lacht]
S: Ja maar…
A: Je ligt op de pijnbank, ze testen je uit, ze moeten je niet, TIEN WIJVEN en Simon.
M: Leuke titel voor een boek: De tien vrouwen van Simon.
S: Ik doe zou mijn best om de harmonie….

A: [slappe lach] ……Simon begint te lachen, Martijn begint te lachen….Simon…met….tien…vrouwen…..harmonie…….

S:[probeert weer] maar hoe moet ik …..
A:[weer lach] Simon…stop!
S: Maar ik voel me gewoon geen onderdeel….
M: Misschien moet je ook één week per maand chagrijnig doen ofzo….cyclus
S: [met lach] Ik vind het lastig om het team te leiden.
A: Heb je dat al eens benoemd?
S: Nee, ik wil niet dat het escaleert
M: Terecht! Jij bent de baas. Je moet het wel weten toch? Anders escaleert het alleen maar…
A: Dus jij komt met oplossingen, koers alleen het werkt niet….zoiets?
S: Ja! Maar het komt niet binnen ofzo……en ik denk dat ik…..en alles via ZOOM is ook ingewikkeld..

A: Ik denk dat je gewoon niet geschikt bent als manager! Je kunt ze niet leiden toch?
S: Jawel!
M: Maar het werkt toch niet?!
S: Ik durf me niet echt kwetsbaar op te stellen….
A: [luid, veel gebaren en knipoog]Jij als echte narcist, keiharde leider…..snap ik. Nieuw type leiderschap met luisterend oor…geneuzel eerste klas, kul!!. [slaat met vuist hard de stoel] BAM! Nu luisteren jullie! Ik heb de koers én de oplossing.
S: [grote lach]Nee, zo ben ik helemaal niet. zo wil ik het ook niet. Maar ik snap wel wat jullie bedoelen: ik doe precies wat ik niet wil, namelijk afstandelijk proberen keuzes te maken en oplossingen bieden…
M: Zoals een échte man doet!
S: Ik wil me eerlijker en opener laten zien.
M: Ben je gék geworden! Niet doen. Ze vreten je op!
S: Yeah right. Ik snap het mannen. Ik ga stoppen met het oplossen en dat benoemen. In het volgende overleg!

Edwin komt de coachsalon binnen. Het voelt ‘zwaar’

M: Kom zitten kerel. En vertel direct wat je probleem is. We hebben niet veel tijd.
E: Het is best wel een ingewikkeld probleem.
M: Ok. Voor de draad ermee. Hoe sneller we op de kern zitten, hoe sneller we het kunnen wegnemen.
E: Ja, het is best wel ingewikkeld…euh. Een collega van mij is eruit gewerkt en heeft het daar moeilijk mee….
M: Jammer voor hem
E: Ja, en mijn zus zit in een vechtscheiding
M: Jammer voor haar
E: Ik wil ze graag steunen maar het gaat soms te ver. Ik slaap er slecht van.
A: Je bent heel goed in het overnemen van andermans problemen! Mooi!
E: En het is een olievlek. Iedereen komt maar naar mij toe en ik…
M: Je kunt er ook een eigen probleem tegenoverstellen. Of heb jij niet echt een probleem?
E: Ja ook nog. Maar dat is nog ingewikkelder.
A: [wrijft in zijn handen]Top! We zijn heel goed in ingewikkelde problemen! Nu al zin in!
M: [zucht en kijkt ongeduldig op horloge] We hebben al drie minuten besteed aan problemen van anderen. Nog maar tien minuten voor jouw eigen probleem. Vertel het ingewikkelde probleem zo kort mogelijk.
E: [na stilte en geëmotioneerd] Mijn vader is kortgeleden overleden en ik was niet welkom op zijn begrafenis.
M: Heb je wel afscheid kunnen nemen?
E: Niet bij leven.
M: Ben je wel op de begrafenis geweest?
E: Ja. Maar het was niet te doen. Zoveel spanning en ontkenning van mij en mijn gezin.
M: Hoe zwaar was het?
E: Verschrikkelijk. Heel zwaar. Ook voor mijn zus, die was ook niet welkom. Het was zo kut. Niet normaal.
A: Heb je wel afgerond met je vader? Met het overlijden?
E: Nee we zitten er nog midden in. Erfenis, ingewikkeld. We zijn ook nog onterfd maar hebben wel recht op kindsdeel.
M: Complimenten Edwin!
E: [verbaasd]. Waarmee?
M: Nou, het is inderdaad een ingewikkeld probleem…maar wat is eigenlijk precies het probleem? De begrafenis is al geweest, dus dat is een feit. Wat is het probleem dan ook alweer?
E: Nou ja..euh.
A: Precies, je weet het niet. Dus misschien is het wel niet echt een probleem. Maar ben je teleurgesteld dat anderen jou nu in de steek laten. Jij die altijd iedereen helpt. En ik snap wel dat je bent onterfd, je bent niet welkom op de begrafenis, maar gaat toch. Lekker dan! Ben je altijd zo tegendraads?
E:  Nee. Integendeel.
M: Is het afgerond? De relatie met je vader? Zou je nog iets willen doen om goed afscheid te nemen?  
E: In overleg met de begrafenisondernemer hebben we wel stiekem een brief in de kist kunnen smokkelen.
A: Boefje! Stiekem.
E: [grote glimlach]Ja, dat had mijn vader mooi gevonden, als hij het zou weten.
M: Wat zou je nog willen doen voor je vader? Of voor jezelf?
E: We zijn bezig met een levensboek voor hem…….. Maar een eigen ceremonie zou wel mooi zijn!
[Edwin gaat in gedachten]
M: Waar ga je de ceremonie doen?
E: In ouderlijk huis kan niet, is ingewikkeld. Maar in Zwolle zou mooi zijn. Daar zijn we heel gelukkig geweest.
M: Mooi, wanneer ga je dat doen?
E: De komende vakantieperiode zou kunnen. Dan heb ik nog even tijd om het te regelen
M: Mooi, Zwolle in de vakantieperiode. Wie ga je uitnodigen?
E: Mijn gezin met aanhang en ook mijn zus met haar zoons. [Weer in gedachten, opgelucht en glimlach]
A: Ik zie dat je de ceremonie al aan het uitdenken bent, toch?
E: [vrolijk] Ja! Ik zie het helemaal voor me en weet exact hoe ik het wil. Dit is precies wat ik nodig had.

Na deze sessie kijken we elkaar aan. Wow, dit was best heftig. Maar te gek hoe we Edwin in beweging hebben gekregen. Waardevol!

Beatrijs komt binnen. Verzorgd, vrolijk en opgewekt.

M: Als ik jou zie, zie ik veel vrolijkheid. Dus een echt groot probleem zal het niet zijn.
B: Ik dacht, welk probleem moet ik meenemen.
M: Nooit doen.
B: Het gaat over mijn dochter. Die oudste zit in de brugklas op school in Rotterdam. We maken ons zorgen om haar.
M: Dat lijkt me geen probleem toch?
B: Ze zit veel thuis, op haar kamer. In Coronatijd
A: Hoe is het met haar?
B: Wisselend. Laatst in huilen uitgebarsten, ellendige Corona.
M: Maar wat is dan voor jou het probleem?
B: Ik wil haar helpen, maar we mogen haar niet helpen.
A: Dus opgelost.
M: Je bent toch haar moeder?
B: Ja, maar ze wil het zelf doen?
A: Is ze verstandig?
B: Ja
A: Kan ze het zelf oplossen?
B: Nee!
M: Dus dan is het jouw taak om dat te doen, toch?
B: Nou, nee…
M: Huh, maar wat is dat het probleem?
B:[diepe zucht] We hebben stiekem contact opgenomen met haar mentor. Achter haar rug om. Ze was zo boos….
M: Ja, terecht toch? [hele diepe zucht] Zijn jullie zulke ouders…
B: Ja, dat wel, maar we willen het toch doen…Ze zei: ‘Ik haat jullie!’
A: Goed zo! Ze heeft een eigen wil. Dat vind ik wel mooi voor een meisje van dertien. Sterk!
B: [terneergeslagen] Het is zo moeilijk om de balans te vinden tussen los laten en ondersteunen.
M: Nog één stap terug…..jij maakt je dus zorgen. Hoe heb je haar dat verteld?
B: Niet in de goede volgorde achteraf…
A: Nee, eerst stiekem de mentor bellen en dan zeggen dat je je zorgen maakt….lekker handig Bea! Wat een stiekeme moeder ben jij!
B: [emotioneel] Ik probeer haar uit te leggen dat ik me zorgen maak.
A: Dus jij bemoeit je met haar problemen. Irritant toch?

M: Wat is de kern? Waar ben je het meest bang voor?
B: [bijna fluisterend] Dat ze ons niets meer vertelt. Niets meer met ons wil delen
M: En is dat zo?
B: Nee, ze vertelt ons wel allerlei dingen.
M&A: OOOOhhhh. Dus het valt wel mee!

A: Heb jij aan haar verteld dat je bang bent dat ze uit verbinding gaat?
B: Nee…
A: Jij vertelt niet tegen je dochter…en zij vertelt niet tegen jou. Zo moeder zo dochter, toch? Dus beide eigenwijs, toch? Wel eerlijk.
M: Dus ze lijkt op jou…..
B: [klaart zichtbaar op] Ja….eigenlijk wel.
M: En jij bent goed terecht gekomen toch?
B: [vrolijk] Ja!
A: En dingen gedaan die heel stom zijn, toch? Vertel eens wat is het stomste dat je ooit hebt gedaan?
B: [verlegen] uh..
M: Ok, nog één keer….wat is nu precies het probleem?
B: [lacht vrolijk] Dat ik eigenwijs ben!
A: Vind je het ook een beetje leuk hoe ze reageert?
B: Nee, niet leuk! Maar aan de andere kant wel mooi dat ze zichzelf durft te zijn.

A tegen M: Martijn, weet je wat ik denk?  Ze vind het gewoon lastig haar los te laten. Haar moederhart breekt een beetje. Haar kleine lieve dochter wordt groot.
B: [fluisterend] ja, misschien is dat het ook wel.
M: Wil je haar niet té graag een volwassen en verstandig leven laten leiden?
A: Ze is tenslotte al dertien.
M: Wat is het stomste dat jij ooit gedaan hebt? Kom op!
B: [Lacht nerveus] ….weet ik echt niet…ik was best wel braaf.
A: Ooh, ze lijkt toch niet op je.
M: Ben je jaloers?
B: [openbaring, verbaasd]…uh, ja, eigenlijk wel misschien. Ik had wel wat tegendraads willen zijn.
A: Dus wat is nu ook alweer het probleem?
B: [lacht] Ja, ze is echt een prachtmeid met lef! Ze komt er wel!
A: Wat zeg je nou?
B: Ja, ze komt er wel. Ik moet me niet zoveel zorgen maken; dat is niet nodig. Met haar mooie eigenwijze stijl komt ze er echt!
A: Wat zou je nu tegen haar zeggen?
B: Dat ze het goed doet, dat ik trots op haar ben en dat ze zichzelf mag zijn….[tranen]
M: Wat raakt je nu zo?
B: Ze staat nu zo dichtbij…ik weet het niet.
M: Wat zou je het liefst met haar doen….wat goed voor jou is? Wat heb jij nodig?

B: Ik zou wat meer afstand willen nemen…[tranen]. Haar haar eigen gang laten gaan en geen oordeel direct klaar hebben. Dat heb ik ook nodig. Het lijkt wel of ik mijzelf verstik. Als ik haar ruimte geef krijg ik zelf ook meer ruimte. [stilte….Beatrijs haalt opgelucht adem en kijkt ons aan]

B: Jeetje, wat me echt raakte is dat ik jaloers op haar ben en ook dat ik zelf meer ruimte nodig heb. Dat had ik echt niet in beeld. Dank jullie wel mannen. Ik ga ruimte maken!

Jorrit stapt binnen. Met een gezellige Brabantse tongval groet hij ons. We gokken een echte reclameman.

A: Zo gezellig Jorrit! Hoe is het leven!
J: Goed goed.
A:En werk? Volgens mij ben jij een reclameman ofzo. Mooie hippe kleding, kek sjaaltje en goede schoenen.
J: Ja zoiets, ik ben hier de commercieel directeur.
A: Mooi. Hier zit dus een commercieel directeur die een dubbelgoed leven heeft.
J: Huh, dubbelgoed??
A: Ja, ik vroeg net hoe het leven was en toen zij je goed goed…
J: [lacht] ah ja ja.
A: Nu doe je het weer. Je zeg ja ja. Dus twee keer ja. Leid je een dubbelleven ofzo?
J: [mond valt open van verbazing] Wat bedoel je, ah, nu je het zo zegt, misschien wel eigenlijk….
M: We hebben er weer eentje! Commerciële mensen leiden heel vaak een dubbelleven, wist je dat? Mooi aan de buitenkant, maar beroerd van binnen. Typisch…
J: Nou, beroerd van binnen is het niet helemaal…
A: Maar wel een beetje toch? Wat is eigenlijk jouw probleem? Of waarschijnlijk heb je er ook twee.
J: Waren het er maar twee, pfff.
M: Dat krijg je met zo’n dubbelleven. Je moet alles onthouden, wie heb je wat verteld, niet vergeten je telefoon op te schonen voordat ze meekijkt etc
A: Ik weet het, je hebt een geheime relatie.
J: [Lacht] Nee….die is gelukkig over!
M: Dat scheelt een heleboel gezeur. Mooi.
A: Je drinkt stiekem op je werk.
J: Nou, je bent wel warm.
A: Andere verslaving dus….en je vrouw weet het niet.
J: Mijn vriendin weet het inderdaad niet.
M: Seks verslaving?
A: Nee, dat had zijn vriendin wel gemerkt…wel jammer trouwens.
M: Gokverslaving?
J: Nee, ook niet…
A: ROKER, je bent een stiekeme roker….Ha!
M: Maar dat is natuurlijk helemaal geen probleem toch? Hier zit een man van rond de vijftig, commercieel directeur en die maakt zich zorgen dat hij stiekem rookt. Tsss. Is dat alles?
J: Ik vind er wel wat van….
A: Ja, ik vind er ook wel wat van. Maar wat is het probleem? Ik vind het eigenlijk wel mooi, past ook bij je imago van een beetje sneaky salesman. Je lijkt ook wel een beetje op de Marlboro-man eigenlijk. Rookgordijnen is jouw specialisme en vak. Eigenlijk ben je een vakman.
J: Dat ik rook is tot daar aan toe, maar stiekem..
M: Blijf je wel jong bij. Als puber deed je dat ook toch? Stiekem roken, drinken en porno kijken.
A: Jammer dat het eigenlijk geen seks verslaving is vind ik, niet Martijn? Die hebben we niet zo vaak hier.
M: Wat voor merk rook je?
J: Camel.
A: Dat zou ik ook stiekem doen. Gadverdamme! Ook nog een merk van niks. Dus wat is het probleem Jorrit. Je rookt Camel, tuurlijk stiekem. Who cares. Vindt je vriendin het niet lekker? Haar probleem toch?
J: Ik ben sinds een half jaar weer begonnen. Ik was vijf jaar gestopt.
A: Nou en….dan ga je toch weer stoppen?
J: Dat wil ik liefst wel.
A: En dan ga je gewoon een fatsoenlijk merk roken. Marlboro of Lucky Strike ofzo. Of zo’n elektronische sigaret. Dat vind ik wel bij jou passen!
J:[lacht] Nee jongens, ik wil echt stoppen.
M: Ik zeg doen!
J: Ik weet niet hoe?
M: Nee, ik zou het ook niet weten. Lijkt me eigenlijk ook onmogelijk om te stoppen. Hoe zou dat moeten dan? Heel ingewikkeld…..hmmmm
J: Tuurlijk weet ik ook wel dat er allerlei mogelijkheden zijn en zo, maar waar te beginnen?
M: Tja, ingewikkeld. Heel complex. Waar zou je moeten beginnen als je wilt stoppen met roken, Arno weet jij het?
A: Geen idee man, ik denk dat het eigenlijk niet mogelijk is. En dan op feestjes en zo. Maar hij rookt stiekem, ingewikkeld en heel complex
J: [lacht voluit]. Ik zit mezelf gewoon voor de gek te houden natuurlijk, ik verschuil me.
M: Nee Jorrit, dit is echt veel moeilijker dan je nu zegt, denk er niet te makkelijk over….ik ken mensen die ook willen stoppen en geen idee hebben hoe. Het zijn er duizenden. Misschien is er wel een club van mensen die niet weten hoe ze moeten stoppen. Moet je eens lid van worden.
J: [wederom grote lach] Het is heel simpel, ik ga van die nicotinepleisters halen en dan zo’n programma volgen en stoppen…net als de vorige keer
A:[verontwaardigd] Ja Jorrit, wat vertel je me nou, je hebt het al eens eerder gedaan? En wij ons in het zweet werken terwijl jij gewoon ervaring hebt. Jezus man. Dit was echt een rookgordijn.
J:Ik moet gewoon stoppen. Ik rijd zo direct langs huisarts en apotheek. Ik ben er ook klaar mee!

M: Anders ik wel….
A: Zeg dat….